Úrval - 01.12.1957, Blaðsíða 8

tJRVAL
EINMANALEIKINN: RANGHVERFA BORGARLÍFSINS
foreldrunum í kvnni hvort við
annað. og sem betur fer knvt-
ast oft verðmwt vináttnbönd á
þann hátt. Bömin leika sér
heM við börn návrannanna, og
það má finna mörg dæmi um
góða sambúð náerranna í borg-
um, ekki sízt í lélearustu íbúðar-
hverfunum. En bað er margt
sem torveldar góða sambúð, og
flest á það rætur sínar að rekia
til bess að við búum of þétt,
einkum þó þeir sem búa í stór-
um leiguhúsum. Einkalífinu er
skorinn bröngur stakkur. Það er
svo margt sameiginlegt (stiga-
gangur, þvottahús, sorptunnur,
leikpláss bamanna o. s. frv.),
sem gefur tilefni til smáárekstra
milli nágranna. Þeir heyra í út-
varnstækium hvers annars,
söng og músik. hárevsti. hlátur
og grát og fiölskvldudeilur.
Þetta er þá eitt svarið við
spurningunni ..Hvað er að stór-
borginni?11: við emm of mörg.
En bað eru fleiri svör.
Vinnustaður og heimili eru
oftast aðskilin og fjarri hvort
öðru, og um leið er vinnusam-
félag fiölskyldunnar úr sögunni.
Það hefur skapast djúp milli
þessara meginstoða líf sins:
vinnu og fiölskvldulífs. Þessu
virðast fylgja nokkrir kostir, en
það skanar mörg og mikil
vandamál. Það er fiöldi hióna
sem aldrei hafa komið á vinnu-
stað hvors annars. Börnin hafa
að vísu séð föður sinn í vinnu-
fötum, en fjöldi þeirra hefur
aldrei séð hann við vinnu sína.
Þau hafa ekki séð með eigin
augum hve duglegur hann er,
hve skemmtilegt starf hans er,
eða hve leiðinlegt. Það um-
hverfi og andrúmsloft sem hann
lifir í hvern vinnudag árið um
kring þekkia börnin ekkert til
og konan sáralítið.
Skintir það nokkru máli? Já,
það skiptir miklu máli, því að
öll revnsla hans á vinnustað,
vonbrigði hans og gleði, sigrar
og ósigrar, móta skan hans og
hugarástand að verulegu levti,
hvort hann er glaður og kátur
heima, eða brúgaður og önugur,
umburðarlyndur eða tortrygg-
inn.
Einmanakennd margrar eigin-
konu á þarna upptök sín: allt
sem hún stendur utan við, sem
fvllir vinnutíma mannsins og
tekur oft upn huga hans langt
út vfir vinnutímann, stuðlar að
því að einangra konuna og
koma inn hiá henni beirri hug-
mynd, að hún sé einskis metin.
Þegar maðurinn kemur heim er
hann þrevttur eftir eril dagsins
og met.taður af málskrafi: hið
eina sem hann vill er að fá að
borða og síðan leggia sig unp
á dívan til að lesa blöðin, hlusta
á útvarp eða fá sér blund. Og
konan og börnin, sem höfðu
hlakkað til að hann kæmi heim
til að hlusta á börnin og taka
þátt í áhugamálum þoMa og
taka á sig sinn hlut af ábvrvð-
inni á velferð heimilisins, verða
að læðast um og gæta þess að
ónáða hann ekki. Ástand eins
6