Úrval - 01.12.1957, Side 55

STÓRFELLDASTA SEÐLAFÖLSUN SEM ÞEKKZT HEFUR
ÚRVAL
deplarnir kringum hina stöf-
úðu gildistölu í neðra horninu
vinstra megin voru brot úr
millímetra of stórir. Hinn 22.
apríl hætti bankinn útgáfu
allra seðia sem voru 10 pund
eða stærri og tók að draga inn
þá sem voru í umferð. 1 stað
þeirra voru gefnir út nýir seðl-
ar, sem báru einkenni er maður
að nafni Stanley B. Chamber-
lain fann upp árið 1935. í þess-
um nýju seðlum er mjó ræma
úr málmkenndu efni, sem leiðir
rafmagn um pappírinn, en á
hvern hátt er ekki nákvæmlega
vitað, það er leyndarmál.
En fréttirnar um það, að naz-
istar væru teknir að falsa
brezka seðla rýrðu þá ekki í
augum skæruliða, Afríkumanna
og Frakka. Jafnvel falsaöir
pundseðiar höfðu talsvert gildi,
þótt undarlegt kunni að virðast.
En slíkt fyrirbrigði er ekki
óþekkt. Á árunum 1900 til 1910
var svo mikið af fölsuðum seðl-
um í umferð í Kína, að þeir voru
viðurkenndir sem einskonar
gjaldmiðill, og kaupsamningar
kváðu á um hvort greiðsla ætti
eð fara fram í ósviknum seðl-
um eða hvort helmingurinn
skyldi vera sviknir og helming-
iminn ósviknir seðlar. Og seint
á 19. öld kvað að minnsta kosti
einn bandarískur dómstóll upp
þann úrskurð, að falskur 20
dollara seðill hefði greiðslu-
gildi.
í árslok 1943 ákvað RHSA,
hin nýstofnaða yfirstjórn allr-
ar upplýsinga- og leyniþjónustu
Þjóðverja, að láta falsa banda-
ríska dollara. í febrúar 1944
var sett á stofn ný deild í
braggahverfi nr. 19, sem sífellt
var að stækka. Þar voru nú
140 íbúar, sem unnu í tveim
tólfstunda vöktum til þess að
vélarnar stæðu aldrei aðgerð-
arlausar. Meðalframleiðsla á
niánuði af pundseðlum var um
þetta leyti 650.000, þar af um
260.000 nothæfir, þ. e. í 1. og
2. flokki. Á árinu 1944 voru
framleiddar 8 milljónir brezkra
seðla. Af þeim voru 3 milljónir,
að verðgildi um 90 milljónir
punda, dæmdar nothæfar.
Sambúð Bernie Kriigers við
starfsmennina var nú hin vin-
samlegasta. („Okkur geðjaðist
vel að Kruger,“ sagði einn af
föngunum síðar. ,,Hann var
okkur góður“.) Hann kom alltaf
frá Berlín á laugardagsmorgn-
um til þess að sækja beztu
seðlana, og var þá jafnan óspar
á að lofa vinnubrögðin og full-
vissa fangana um, að þeir
þyrftu ekkert að óttast.
En vinnan við 100 dollara seð-
ilinn gekk seint. Fréttirnar af
landgöngu bandamanna í Nor-
mandí höfðu djúptæk áhrif á
seðlafalsarana og eftir mitt
sumarið 1944 drógu þeir vísvit-
andi mjög úr vinnuafköstunum
— með þegjandi samþykki
Krugers.
Einn sunnudagsmorgun í
september 1944 — nothæfur 100
dollara seðill hafði þá enn ekki
63