Saga - 2021, Blaðsíða 49

quard sen hefur bent á var styttan í Nuuk fljótt hreinsuð eftir gjörn-
inginn en áframhaldandi frásagnir og birting mynda hefur teygt
atburðinn yfir töluvert lengri tíma.20 Þessir gjörningar tengjast
einnig neti sambærilegra viðburða bæði í fortíð og nútíð. Þar með
mynda þessir viðburðir netverk í gegnum beinar og óbeinar tilvís-
anir og verða punktar í stærri alþjóðlegri mynd sem er stöðugt að
teiknast upp.
Sem fjölmiðlaviðburðir geta aðgerðirnar verið of róttækar fyrir
suma en sem hluti af áframhaldandi átökum um skilgreiningarvald
yfir sögulegu minni og sögulegum frásögnum er uppgjör sem þetta
nánast óhjákvæmilegt. Umræðan og aðgerðirnar gegn styttunum
eru ein leið til að undirstrika að hve miklu leyti orðræður um upp-
byggilega og eyðileggjandi nýlendustefnu berjast um forræði (e.
hegemony), um valdið til að túlka söguna um samband Danmerkur
og Grænlands. Eins og Ebbe Volquardsen bendir á er hægt að skilja
rauða málninguna, orðið „decolonize“ og forkristilegu táknin sem
einnig voru máluð á styttuna í Nuuk sem leið til að taka upp hansk-
ann fyrir grænlenska samlanda sem lifðu á tímum þegar ekki var
ritskoðunarlaust almenningsrými til staðar til að setja fram gagnrýni
á nýlendustefnu Danmerkur.21
Í lokaorðum kaflans um gleðigripi gagnrýnir Sara Ahmed óhóf-
lega dýrkun á samstöðu, jákvæðni og hinu uppbyggilega á kostnað
neikvæðrar reynslu. Styttur eru tákn og og geta sem slíkar inni -
haldið margs konar mismunandi „merkingu“. Síðastliðin hundrað
ár hafa ýmsir sögulegir jaðarhópar krafist þess að fá rými til að tjá
eigin frásagnir og afstöðu til styttna/minnismerkja og þeirrar merk-
ingar sem þær hafa fyrir þeim. Ahmed mælir með aukinni virðingu
fyrir gleðispillinum (e. the kill joy): Þeim sem mun ekki bara endur-
óma uppbyggilega jákvæðni til þess eins að viðhalda óbreyttu
ástandi, ekki heldur hvað varðar túlkun sögunnar. Fyrir marga þeirra
kalla óhamingjugripir – eins og mögulega má túlka stytturnar af
Hans Egede – á aukna þátttöku í alþjóðlegu samtali um söguna og
túlkun hennar.
Sennilega eru stytturnar svo umdeildar vegna þess að hægt er að
upplifa þær sem efnislega birtingarmynd og þar með viðurkenn -
ingu á valdskipulagi. Á sama tíma má líta á þær sem síbreytilegan
söguskoðun í almannarými 47
20 Vef. Ebbe Volquardsen, „Kulturhistoriker: Sådan bør vi afgøre, om statuer er
bevaringsværdige,“ altinget.dk 7. júlí 2020, Altinget, sótt 14. september 2021.
21 Sama heimild.