Saga - 2021, Side 146

Var Biblíubréfið fjarlægt af Kiðjabergi eða Þjóðskjalasafni?
Af framsögðu er ljóst að Biblíubréfið hefur verið hluti af sendingu
landfógeta til sýslumannsins í Árnessýslu og að það hafi mögulega
verið umslag eða kápa utan um fylgibréf landfógeta. Erfitt er að átta
sig á hvort að Biblíubréfið hafi verið lagt í skjalasafn sýslumannsins
í Árnessýslu eftir að það barst sýslumanni eða hvort að það hafi
strax verið tekið til hliðar. Til samanburðar má geta þess að í safn-
kosti Þjóðskjalasafns eru varðveittar frímerktar umbúðir, handgerð
umslög eða kápur utan af peningasendingum sem bárust embættis-
mönnum á síðari hluta nítjándu aldar. Þessi skjöl hafa verið lögð í
skjalasöfn embættanna og því hefur verið litið á þær sem hluta af
skjölum embættisins. Rétt er þó að benda á að almennt virðast slík
gögn ekki hafa verið lögð í skjalasöfn eldri embætta heldur virðist
fremur verklag hjá hverju embætti ráða því hvort að slík gögn voru
vistuð í skjalasafninu og svo varðveitt í Þjóðskjalasafni.34
Samkvæmt afhendingarskrá Landsskjalasafns (nú Þjóðskjalasafns)
bárust skjöl sýslumannsins í Árnessýslu safninu til varðveislu 29.
september 1909 og í skjalaskrá sem var gefin út árið eftir eru bréf
sýslumanns frá 1823–1879 skráð.35 Skjalaafhendingin barst Lands -
skjala safni frá sýslumanni Árnessýslu sem þá hafði aðsetur að Kald -
aðarnesi í Flóa. Þegar bréf landfógeta frá 30. september 1874 barst
sýslumannsembættinu var það sent á Kiðjaberg í Grímsnesi en þar
bjó Þorsteinn Jónsson, sýslumaður Árnessýslu 1867–1879, og því var
sýslumannssetrið þar. Í bréfabók Landsskjalasafns kemur fram að
njörður sigurðsson144
34 Eitt dæmi um slíkt umslag eða umbúðir utan af peningasendingu, sem varð -
veitt er í Þjóðskjalasafni, er samanbrotið blað sem sent var landfógeta (líklega)
frá sýslumanninum í Þingeyjarsýslu. Skjalið er ódagsett en á því eru sex 20
aura þjónustufrímerki og því er það frá því eftir 1876. Því eru til dæmi um
sambærileg skjöl eða gögn í Þjóðskjalasafni og Biblíubréfið frá þessum tíma.
Sjá: ÞÍ. Frímerkjasafn Þjóðskjalasafns Íslands. BB/1, örk 1. Peningabréf til land-
fógetans yfir Íslandi, ódagsett.
35 Skrá um skjöl og bækur í Landsskjalasafninu í Reykjavík. Öxarárþing. Yfirréttur hinn
forni. Landsyfirdómur. Sýslur. Hreppar. Sáttanefndir. Umboð (Reykjavík: Lands -
skjalasafn, 1910), 82–83. Í afhendingarbók Þjóðskjalasafns 1900–1952 er skráð
afhending á skjölum frá sýslumanninum í Árnessýslu 20. september 1909 en
ekki kemur fram nákvæmlega hvaða skjöl voru afhent. Í afhendingarskrám er
ekki hvert og eitt skjal talið upp heldur oft mjög gróf innihaldslýsing. Sam -
kvæmt skráningu í afhendingarbók Landsskjalasafns 20. september 1909 var
umfang afhendingar sýslumannsins í Árnessýslu samtals 44 bindi eða pakkar.
Sjá: ÞÍ. Skjalasafn Þjóðskjalasafns Íslands. Afhendingarbók 1900–1952, 84.