Úrval - 01.01.1970, Blaðsíða 60

ÚRVAL
58
AUSTUR-BERLÍN
Austur-Berlín, eSa Sovétsvæði
borgarinnar, nær yfir næstum eins
mikið landsvæði og öll Vestur-Ber-
lín. En þar býr aðeins helmingur
þeirrar íbúatölu, sem er í Vestur-
Berlín, eða um 1.000.000 manns á
móti 2.100.000 íbúum Vestur-Berlín.
Þetta er þýðingarmesta kommún-
istahöfuðborg heimsins, næst á eftir
Moskvu og Peking og kannske einn-
ig Hanoi. Það er einnig sú höfuð-
borg kommúnista, sem er bezt sett
efnahagslega séð. Það eru ýmsir
þættir, sem gera hana að því sér-
staka fyrirbæri, sem hún er. Meðal-
aldur íbúanna er að vísu hár, en
samt ekki eins hár og í Vestur-
Berlín. Austur-Berlín á víðlend
sveitahéruð að bakhjarli, en Vestur-
Berlín aftur á móti engin. Þaðan
getur Austur-Berlín dregið til sín
fólk, og því er vinnuaflsskortuír
ekki neitt meiri háttar vandamál
þar.
Samkvæmt upplýsingum ýmissa
Vesturlandabúa, sem þangað hafa
komið eða þar dvalizt, er baráttu-
þrek borgarbúa mjög mikið, eink-
um unga fólksins. Ein helzta ástæð-
an er sú, að efnahagsástandið í borg-
inni er tiltölulega gott. Borgarbúar
vinna að vísu mikið, en ekki aðeins
vegna þess, að þeir eru Þjóðverjar
og vilja vinna, heldur vegna þess
að þeir búa í kommúnistaríki, sem
hefur óskoruð völd til þess að beita
hörðum aga við þegna sína. Hin eðl-
islæga virðing Þjóðverja fyrir völd-
um og handbendi þeirra gerir
kommúnisku valdsmönnunum auð-
veldara fyrir að beita valdi sínu og
stjórna. Það er stranglega refsað
fyrir sérhverja frávikningu frá „lín-
unni“. Borgararnir eru bæði Þjóð-
verjar og kommúnistar, sem er anzi
sterkt sambland. Þegar við komum
til Austur-Berlínar, komum við inn
á svæði hins algera einræðis.
Álit mitt, grundvallað á kynnum
mínum af Austur-Berlín og Austur-
Þýzkalandi, er það, að bæði Austur-
Berlín og Austur-Þýzkaland sé hér
til frambúðar í núverandi mynd
sinni, að þar á verði ekki breyting.
Kommúnistastjórnin verður fastari
í sessi með hverju árinu, sem líður.
Og hið kommúniska uppeldi er
gagngert. Austur-Berlín hefur
breytzt geysilega síðan árið 1948,
þannig að í Berlínarborg er ekki
lengur um að ræða tvo helminga
sömu eindar, heldur tvær gerólíkar,
sjálfstæðar eindir Stjórnmálamað-
ur einn frá hlutlausu ríki orðaði
þetta á eftirfarandi hátt við mig:
„Ef það yrði reynt að tengja þessa
tvo borgarhluta saman núna, væri
slíkt svipað og að reyna að græða
hálft epli við hálfa appelsínu.“
Kannske væri réttast að segja, að
í skiptingu Berlínar mætti skýrt
greina skiptingu Evrópu allrar og
alls heimsins í tvo hluta. Örlög
hinna tveggja borgarhluta eru al-
gerlega komin undir lausn stærra
vandamáls. Þar getur ekki orðið
um neina lausn að ræða nema innan
ramma allsherjar samkomulags, sem
tekur til alls heimsins. Þess vegna
virðist svo sem Berlín hafi hlotið
þau grimmilegu örlög að halda
áfram að vera sundurrifin um langa
hríð enn þá.