Úrval - 01.01.1970, Blaðsíða 69

JÖRUNDUR HUNDADAGAKONUNGUR OG ...
Brússelbúar gerðu það er þeir
máttu til þess að lina þjáningar
þessara manna, sem svo hraustlega
höfðu varið borg þeirra, var lækn-
ishjálp af svo skornum skammti, að
til stórvandræða horfði. Sumir þess-
ara vesalings manna lágu í fjóra og
fimm daga á vígvellinum, áður en
þeir væru fluttir á brott.“
Yfirkominn af harmi yfir því,
sem hann hafði séð, hélt Jörundur
nú aftur til Ostend til þess að gefa
skýrslu um atburðina og til að afla
frekari fyrirmæla — og peninga —
hjá brezka ræðismanninum. Hugur
hans var sem lamaður af hörmung-
um styrjaldarinnar. Hvert einasta
mannsbarn í Belgíu — æstir borg-
arar jafnt sem örþreyttir hermenn
—- var altekið trylltum fögnuði yf-
ir sigrinum, en jafnframt slegið
djúpum harmi yfir því dýra verði,
sem hann var goldinn: á vígvellin-
um lágu lík 80 þús. vaskra her-
manna, sem fórnað hafði verið í
trylltu æði styrjaldarinnar.
Jörundur gat ekki rekið hugsun-
ina um dauðann á brott úr huga
sér. Fyrir hugskotssjónum hans var
vígvöllurinn, þar sem blóðstokkin
lík lágu í hrönnum, starandi brostn-
um augum til himins, og fyrir eyr-
um hans hljómuðu stunur og neyð-
aróp deyjandi manna. Óneitanlega
var sjálfur raunveruleikinn frá-
brugðinn því, sem hann hafði lesið
í blöðum og bókum. Óvænt og óund-
irbúinn var hann kominn úr ein-
veru skuldafangelsisins inn í hring-
iðu einhverra örlagaríkustu at-
burða, sem sagan getur um. Yar
það þá nokkur furða, þó að hug-
myndir hans um lífið og tilveruna
67
færu á ringulreið? Hvers virði var
líf hans og allra annarra, þegar svo
mörgum var svipt af sjónarsviðinu
í einu vetfangi?
Víst var þessi styrjöld afleiðing
metorðagirndar og valdastreitu. —
Það sem hann hafði séð við Water-
loo, var síðasti þáttur þess mikla
harmleiks, sem Napoleon lék aðal-
hlutverkið í, þess harmleiks, sem á
undangengnum 20 árum hafði eyði-
lagt líf heillar milljónar manna.
Hvaða þýðingu hafði eitt mannslíf
á þvílíkum hörmungatímum? Hvers
virði voru frægð, auður og völd?
Að hvaða marki bar honum að
keppa, þann tíma, sem hann átti
ólifaðan á jörðu hér? Hann hafði
glatað kjölfestu sinni í lífinu, og nú
velktist hann til og frá á bylgjum
mannhaturs og eyðileggingarafla
eins og skipsflak í stórsjó.
Jörundur var einn þeirra, sem
gáfu sig örvæntingunni á vald, þeg-
ar valdasól Napoleons hneig til við-