Úrval - 01.01.1970, Blaðsíða 103

VITNISBURÐUR MINN
101
Þegar ég kom til Vladimirfang-
elsisins, var ég yfirheyrður sem
fyrrum, látinn afklæðast og skoð-
aður hátt og lágt.. Síðan fékk ég
fangaföt og annan útbúnað, sem
hverjum fanga er úthlutað. Svo var
farið með mig eftir gangi, þar sem
voru klefar til beggja handa. Fanga-
vörðurinn opnaði hurð númer 54.
Og ég steig inn yfir þröskuldinn inn
í klefann, þar sem ég átti að eyða
næstu þrem árum ævi minnar.
Klefinn minn var lítill, 15 fet á
lengd og 8 fet á breidd. Hann var
fyrir 5 fanga. Á veggnum á móti
hurðinni var pínulítill gluggi með
járnrimlum fyrir. Fyrir honum var
einnig sams konar gluggahleri að
utanverðu. Og gegnum hann barst
ósköp lítil dagsbirta. Tvær kojur
voru við sinn hvorn vegginn, hvor
upp af annarri, og svo fimmta koj-
an undir litla glugganum. Þarna gat
líka að líta stóran járnskáp. Honum
var skipt í 5 hluta, og var einn
handa hverjum fanga. Þar átti hann
að geyma mataráhöld sín og brauð-
skammt dagsins. í miðjum klefan-
um var lítið, dökkrautt borð á járn-
fótum, sem voru logsoðnir við gólf-
ið, og bekkur sitt hvorum megin við
það. Og svo var auðvitað hin eilífa
kamarsfata úti við dyr.
Lífið í Vladimirfangelsinu yekk
ósköp svipaðan gang og í sérmeð-
höndlunarskálunum. Aðalmunurinn
var fólginn í því, að hérna unnum
við ekki. Við vorum vaktir klukkan
6 að morgni, og allir áttu að ganga
til náða klukkan 10. Og allan þenn-
an tíma máttum við ekki leggjast í
kojurnar. Værum við staðnir að
slíku, fengum við 7—15 daga vist í
einangrunarklefum. Og verðirnir
gengu hlj óðum skrefum fram og aft-
ur um ganginn fyrir utan í mjúk'u
flóka stígvélum sínum allan liðlang-
an daginn og voru stöðugt að gægj-
ast inn um gægjugötin.
Hvað geta aðgerðarlausir fangar
tekið sér fyrir hendur í 16 klukku-
stundir samfleytt? Okkur var leyft
að skrifa. Maður gat keypt eina 12
blaðsíðna stílabók á tveggja vikna
fresti. En varðmennirnir grannskoð-
uðu allt það, sem maður skrifaði. í
hverjum klefa var einnig tafl og
dominospil. Það var hægt að fá lán-
aðar bækur og dagblöð í bókasafni
fangelsisins, tvær bækur á mann á
tíu daga fresti. En lestur missir
brátt allt aðdráttarafl fyrir hungr-
aða menn.
Það er mér ógerlegt að lýsa kvöl-
unum, sem voru samfara þessu stöð-
uga hungri. Á hverjum morgni vor-
um við vaknaðir löngu fyrir fót-
ferðartíma og byrjaðir að hugsa um
brauðskammtinn, sem við fengjum
bráðum, en hann var minnkaður
niður í 400 grömm á mann fyrstu
tvo dvalarmánuðina í fangelsinu.
Og svo þegar matarlúgan á hurðinni
var loks opnuð, stóðum við þar all-
ir í hnapp og reyndum að koma
tafarlaust auga á stærsta skammt-
inn, eins og 10 aukagrömm gætu
bjargað okkur frá hungurdauða.
Þeir framsýnni meðal fanganna
skiptu dagskammtinum í jafna
skammta fyrir þrjár máltíðir dags-
ins. En oft gátu fangarnir ekki á
sér setið, heldur átu allan skammt-
inn í einu, jafnvel áður en þeir
fengu hinn hluta morgunverðarins,