Úrval - 01.01.1970, Blaðsíða 72

70
ÚRVAL
Jörundur skrifar síðar um þessa
Parísardaga:
„Það var mjög fróðlegt að virða
fyrir sér hinn mikla mannfjölda af
ýmsum þjóðernum, sem hvarvetna
var á götum og torgum í borg-
inni og víðar. í París voru saman
komnir í þennan tíma mestu þjóð-
höfðingjar álfunnar, æðstu herfor-
ingjarnir og víðfrægustu stjórn-
málamennirnir. Glaðværir menn og
forvitnir, slóttugir, lærðir, heimsk-
ir -—• allir fjölmenntu til Parísar
þessa daga. Sumir voru auðugir að
fé, en reiddu ekki vitið í þverpok-
um; aðrir bættu sér upp með slótt-
ugheitum, það sem á skorti verald-
lega auðlegð. Þessi mikli ferða-
mannastraumur var vatn á myllu
borgarbúa, enda kunnu þeir vel þá
list að auðgast á heimsku annarra.
Verzlunar- og kaupsýslumenn fengu
gott verð fyrir vörur sínar, og spila-
vítin græddu of fjár af þeim, sem
voru nógu heimskir til þess .að
leggja leið sína að spilaborðunum;
atvinna þeirra stéttar, sem Frakkar
nefna filles de joie, var lífvænlegri
en nokkru sinni fyrr. í stuttu máli
sagt: þetta voru miklir uppgangs-
tímar fyrir alla þá, sem atvinnu
höfðu af þjófnaði, ólifnaði og svik-
um“.
Friðarsamningarnir stóðu yfir í
fjóra mánuði, frá því í ágúst og
fram í nóvember. Allan þann tíma
var Jörundur óþreytandi að skrá-
setja upplýsingar og kviksögur, sem
hann afhenti brezka séndiráðinu
jafnóðum. Hlutverk hans var eink-
um að kynna sér viðhorf Frakka
gagnvart sigurvegurunum. Napole-
on og konunginum. En jafnframt
var til þess ætlazt, að hann skrifaði
hjá sér hvað eina, er hann kæmist
á snoðir um, varðandi siði og venjur
Frakka, allt frá stjórnarbyltingunni
1789 og fram til þess, er Napóleon
beið ósigur. Allar þessar upplýsing-
ar, sem aflað var af Jörundi og fjöl-
mörgum öðrum njósnurum, voru
sendar til Englands, og þar voru
þær athugaðar gaumgæfilega með
tilliti til hagnýtrar notkunar á sviði
verzlunar og stjórnmála.
Jörundi verður tíðrætt um spila-
víti Parísarborgar, enda var hann
þar öllum hnútum kunnugur. Hve-
nær sem hann komst höndum yfir
nokkra fjárupphæð, sólundaði hann
henni jafnóðum í fjárhættuspil, og
sjálfsagt hefði hann komizt á von-
arvöl löngu fyrr en raun varð á, ef
hann hefði ekki notið alveg sér-
stakrar fj árhagslegrar aðstöðu sem
brezkur njósnari. Átakanlegar eru
lýsingar hans á sálarstríði þess
manns, sem er svo heltekinn af
spilafýsn, að hann á sér engrar und-
ankomu auðið, þrátt fyrir góðan
ásetning. Þær upplýsingar voru
annað og meira en skýrsla venju-
legs njósnara; þær voru neyðaróp
þess manns, sem sjálfur hafði orðið
spilafýsninni að bráð.
Þegar friðarsamningarnir voru að
lokum undirritaðir, hinn 20. nóvem-
ber, sá Castlereagh lávarður svo
um, að Jörundur fengi í hendur
digran sjóð til austurfararinnar.
Peningar þessir voru ekki einungis
ætlaðir til greiðslu ferðakostnaðar,
heldur var og til þess ætlazt, að
Jörundur mútaði embættismönnum
og öðrum þeim, sem upplýsingar
gætu látið í té, ef þess gerðist þörf.