Úrval - 01.07.1972, Side 16

Úrval - 01.07.1972, Side 16
14 ÚRVAL þvl, aö ég bólgna og verö viökvæmari. En hin stóra stund mln rann upp, þegar Eva varö fyrst þunguö, en þá vöktu vakar frá eggjakökunni mig, en eggjakakan er llfkerfiö, sem tengir fóstriö viö llkamsstarfsemi móöurinnar. Vakinn estrogen örvaöi vöxt mjólkurgangnanna, og vakinn progestin stuölaði að vexti og fjölgun mjólkurkirtlanna. Æöakerfiö tók llka til að vaxa og breiöast út um mig. Nú uröu bláæðar sjáanlegar á yfirboröi mlnu. Þyngd mln tvöfaldaðist. Svo hóf ég geysilega hreinsunarstarfsemi, þegar llöa tók að fæöingunni. Þangaö til höföu mjólkurkirtlamir veriö fullir af höröu frumuefni. Nú var nauösynlegt aö leysa þaö upp og rýma til fyrir mjólkinni. Þegar barn Evu fæddist, hófst framleiösla nýs vaka. Þaö var prolactiniö, sem framleitt er af heila- dinglinum, sem er neðan á heila Evu. Þessi furðulegi vaki kemur mjólkur- framleiöslunni af staö. Fyrstu fjóra dagana eftir fæöinguna gaf ég aöeins frá mér gulleitan, vatns- kenndan vökva, sem nefnist colostrum. Þaö var mjög lítil næring I þessum vökva fyrir barn Evu. Það léttist, og Eva geröist áhyggjufull. En ég vissi, hvaö ég var aö gera. Þetta colostrum hjálpaöi til þess að hreinsa slím og annan úrgang úr meltingar- færum barnsins. Þar aö auki var mikið um andefni I vökva þessum til verndar barninu gegn sjúkdómum, sem gætu reynzt þvl banvænir, svo sem mislingum, klghósta og skarlatssótt, sem Eva fékk, þegar hún var barn. Á fimmta degi höföu meltingarfæri barnsins hreinsaztv- og nú var þaö tilbúiö meö alveg fullkomna fæðu handa þvl. Fyrst framleiddi ég og félagi minn, hitt brjóstiö, um hálfan lltra af mjólk á dag. Um okkur þurftu aö streyma margir tugir lltra af blóöi daglega, til þess aö viö gætum framleitt svona mikla mjólk. Mjólkurkirtlarnir mtnir soguöu til sln glucose, þ.e. blóösykur, úr blóöinu, sem hvatarnir mlnir, sem eru slyngastir allra efnafræöinga, breyttu svo I lactose og önnur sykurefni, sem llkami ungbarnsins er fær um aö notfæra sér. Sama var aö segja um aminosýrurnar, sem framleiöa casein og önnur flókin eggjahvltuefnasambönd mjólkurinnar sem barnið þarfnaöist til vaxtar og endurnýjunar vefja. Enn aörar breytingar uröu svo á fituefnunum. Mjólkurkirtlarnir soguöu llka til • sln málmefni úr blóöinu, einkum kalslum, sem nota átti til beinvaxtar, og bætiefni, sem voru nauösynleg fyrir heilsu barnsins. Eva óttaöist aö tott barnsins mundi „eyöileggja” vöxthennar. Ótti hennar var ástæöulaus. Tott barnsins heföi ekki haft nein áhrif á bandvefinn I innri „brjóstahaldara” mlnum. Hún tók eftir þvl, aö baugurinn I kringum geirvörtuna dökknaöi og þykknaöi. Nýir fitukirtlar höföu vaxiö þar til þess aö hindra þaö, aö sprungur kæmu i geirvörtuna, sem valda sársauka. Geirvartan mln er úr vef, sem getur þrútnaö upp. Þegar hún lagöi barniö sitt aö brjósti, harönaöi»þessi vefur, þannig aö barniö átti betra meö aö grlpa meö munninum um geirvörtuna og ná taki á henni. Sogiö olli tafar- lausu viöbragöi vegna mjög athyglis- verös þáttar I byggingu minni. Rétt undir geirvörtunni breikka stofnar mjólkurganganna og mynda litla geyma, þar sem mjólkin er geymd, svo að unnt sé aö draga úr hungur- verkjum barnsins tafarlaust. Þessar litlu birgöir eyddust fljótt. En þaö er þétt skyntauganet I geirvört-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164

x

Úrval

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.