Úrval - 01.07.1972, Side 41

UPPSPRETTA EITURLYFJANNA
39
var aö koma frá Laos. Heroinið, sem
smyglað er inn i landið, er ólöglegt, en
samt er það selt opinberlega. (Götu-
salar í Saigon reyndu nýlega að selja
meðlimum bandariskrar þingnefndar,
sem var I heimsókn I Suöur-Vietnam,
heroin á götu i borginni!) Jafnvel utan
borganna er auðveldlega hægt að
kaupa eiturlyf i söluskálum, sem eru
við aðalþjóðvegina.
Eina ástæðan fyrir hinni ofboðslegu
aukningu eiturlyfjanotkunarinnar eru
hin miklu gæði (þ.e. styrkleiki)
heroinsins. I Bandarikjunum inni-
heldur heroinið, sem er selt 1 smásölu
til eiturlyfjaneytenda, sjaldan meira
en 6% af heroini. Það verður þvi að
sprauta þvi i æð, svo að það hafi meiri
háttar áhrif. 96% hrefna heroinið, sem
kemur úr „gullna þrihyrningnum,” er
einfaldlega hægt að reykja eða sjúga
upp i nefið. Og þeir, sem nota það i
þeirri röngu trú, að það sé ekki vana-
bindandi, komast oft ekki að hinu
sanna i málinu, fyrr en þeir eru svo al-
gerlega ánetjaðir þvi, að þeir eiga sér
engrar von viðreisnar.
Hvers vegna hefur ekki verið bund-
inn endir á þessi hryllilegu viðskipti?
Svarið er flókið. Þar er um margar
ástæður að ræða, t.d. viðhorf Austur-
landabúa til eiturlyfja, sem hefur ein-
kennzt af frjálslyndi öldum saman,
efnahagsástand svæðisins, rótgróna
spillingu, sem mörg asisk þjóðfélög
eru gegnsýrð af og hinn stjórnmála-
lega og hernaðarlega raunveruleika
styrjaldarógnanna á Indókinaskag-
anum.
Aöstæðurnar eru að visu ólikar i
hinum ýmsu löndum Suðaustur-Asiu,
en i Laos má greinilega sjá öll þau
mismunandi vahdamál, sem um er að
ræða. Júlikvöld eitt stóð ég niðri við
ána i Ban Houei Sai með Southone
Sundara ofursta, sem er nú yfirmaður
Eiturlyfjalögregiusveitar Laos.
Myrkrið var að skella á, og við gátum
séð ferjuna koma i áttina til okkar yfir
Mekongfljótið. Hún var að.koma frá
Thailandi, sem er á hinum árbakk-
anum. Tollstöðin Thailandsmegin
lokar klukkan 6. e.h., en ferjan gengur
til klukkan 7. e.h. Og þessa siðustu
klukkustund fara fleiri farartæki með
ferjunni yfir landamærin en allan hinn
tíma dagsins, sem hún er I gangi.
Ferjan lagðist að bryggju, og vöru-
bflum var ekið af ferjunni yfir á lands-
svæöi Laos. Og loftið umhverfis okkur
varð brátt mettað af hinni auðþekktu
lykt, sem er af ópiuminu. En þá voru
ekki til nein eiturlyfjalög i Laos, og
Sundara ofursti gat aðeins fylgzt með
þvi hjálparvana, þegar glottandi kin-
verskir vörubilstjórar óku vörubil-
unum burt.
t september siðastliðnum setti þing
Laos loks eiturlyfjalög vegna ákveð-
inna tilmæla Bandarikjanna. Lög
þessi eiga að gera lögreglunni það fært
i orði kveðnu að binda endi á ópium-
viðskiptin. En það er annað mál,
hversu vel þeim verður frarnfylgt.
„Það er ósanngjarnt að draga öpium-
bændurna fyrir dómstólana og dæma
þá sem glæpamenn,”’sagði eftirlits-
maður i Innanrikisráðuneyti Laos við
mig kvörtunarrómi. „Þetta er hið
eina, sem þeir geta ræktað uppi i fjöll-
unum. Bandarikin ættu að láta Laos
setja á laggirnar rikiseinkasölu á
ópium, eins og Frakkar höfðu frá 1899
til 1954, og kaupa svo alla ópfurnupp-
skeruna af okkur.”
Bandariskir embættismenn sam-
þykkja ekki, „að ópium sé hið eina,
sem fjallabændurnir geti ræktað”.
Bandarikin eru reyndar reiðubúin til
þess að hjálpa ópiumbændum að
breyta til og taka upp ræktun annarra
jurta. Þau eru lika reiðubúin að at-