Úrval - 01.07.1972, Side 82

80
ÚRVAL
ráöherrar rikisstjórnarinnar og aörir
framámenn fasista. Ráöiö |hafði
stjórn 'arskrárleg réttindi til aö taka
slika ákvöröun. En i rauninni haföi
Mussolini ráðið lögum og lofum i þessu
þæga ráöi og ekkert tillit tekiö til þess.
Hann haföi jafnvel ekki haft fyrir þvi
aö ræða viö meölimi ráðsins, þegar
hann lvsti vfir striði gegn Bretlandi og
Frakklandi I júni 1940 til hjálpar
bandamanni sinum Adolfi Hitler.
Meðlimir ráðsins höfðu safnazt
saman i hópa, og auöséö var, aö
mönnum var ekki rótt. Þeir skiptust á
augnatiliitum og athugasemdum i
laumi. Þeir veltu þvi aliir fyrir sér,
hvort Grandi þyröi aö bera tillögu sina
fram á formlegán hátt og hvernig
Mussolini færi að þv: að visa henni á
bug og halda yfirráöum sinum I
ráðinu. Grandi sjálfur var viöbúinn
hinu versta. Við læri sér innanklæða
haföi hann spennt virka handsprengju.
Grandi ætlaði aö sprengja sjálfan sig i
loft upp, ef sent yrði eftir sveit úr
landvarnarliðinu til þess að handtaka
hann.
Hrópið „Saluto al Duce!” (Hylliö
foringjann!) gaf komu Mussolini til
kynna. Hann arkaöi inn, klæddur i
grágrænan einkennisbúning æösta
yfirmanns landvarnarliðsins, sem
skreyttur var miklum, gylltum
axlaboröum. Hiö nauörakaða,
kringlótta höfuð og framteygö hakan
var óbreytt, en það var eins og hin
mikla, þanda bringa hefði fallið inn og
skrokkurinn hefði skroppiö saman.
Mennirnir heilsuöu honum á vélrænan
hátt, með framréttum armi að róm-
verskum sið. Siöan gengu þeir til sætis
umhverfis skeifumyndað borö.
Mánuöum saman höfðu þeir, sem
vildu Mussolini vei eða reyndu að
sleikja sig upp við hann, varað hann
við þvi, að meölimir Stórráösins heföu
gert samsæri með sér um aö koma
honum frá völdum. Daginn á undan
haföi lögreglustjórinn einmitt afhent
honum ýtarlegar skýrslur um alla
leynifundi þessara manna. En
Mussolini haföi látiö þetta eins og vind
um eyrun þjóta. „Þessir menn eru i
valdastööum vegna þess eins, að éger I
valdastöðu,” sagði hann. „Þeir baða
sig bara i endurskini dýröarinnar. Ég
þarf ekki að gera annað en aö flytja
eina ræðu, og þá veröa þeir þægir og
auðsveipir.”
Þessi orð heföu veriö sönn áður.
Flugmælska Mussolini og leikni i aö
flytja eldheitar ræður haföi skipaö
honum I sérflokk jafnvel á barnsaldri.
Dag einn heyrði móðir hans, aö hann
var að þruma yfir tómu herbergi sinu,
og hún hélt, að hann væri búinn að
missa vitiö. En Benitolitli róaöi hana.
Hann sagðist bara vera „aö æfa sig
fyrir þann dag, þegar allir Italir
mundu skjálfa við að hlýða á orö
hans.”
Hann var ofsafengir.n og hneigður til
ofbeldis (hann var rekinn úr skóla
fyrir aö stinga skólabróöur sinn með
hnif), og hann fann „köllun” sina i þvi
þjóðfélagslega öngþveiti, sem rikti á
ttallu eftir fyrri heimsstyrjöldina. I
október 1922 hélt hann i „Gönguna til
Rómar” ásamt fasistaflokki sinum.
Þar neyddi hann fasiskri stjórn sinni
upp á Vittorio Emanuele konung III.
Mussolini var „II Duce’ (Foringinn).
Hann var óskeikull.
En nú var sigurhrós fyrri ára á bak
burt, sigurhrósið vegna sigursins yfir
Eþióplu (Abyssiniu) áriö 1936 og yfir-
lýsingum um stofnun „Annars
Rómaveldis”, þegar hann var hylltur
af 400.000 ltölum, sem hrópuðu i
hrifningu: „Duce!, Duce!” (Foringi,
Foringi). Nú var allt þetta á bak og
burt, týnt i flóðbylgjum heims-