Skírnir - 01.01.1855, Blaðsíða 65

Spann.
FRJJBTTIK.
67
frá henni vikife, heldur sjeu kosningarlögin og prentlögin endurbætt;
vjer viljum, aí) öll embætti sjeu veitt ab verbleikum og aldri manna,
en eptir engu öferu farií); vjer viljum, aí) öll sveitastjórn verSi sem
frjálsust, og ekki dregin saman í göndul á einn stafe og í eins
manns hendur, því slíkur drómi og reyringur er henni til hnekkis
í öllum greinum, og afe lyktum viljum vjer, afe stofnab sje þjó&liö,
til þess íuj geyma þessara rjettinda þjóþarinnar”. Nú hlupu allir
til vopna, sem vetling gátu valdií); uppreistarmennirnir urfeu fleiri
og fleiri, og allt varb í uppnámi í Andalúsíu, þafe er hjeraí) sybst
á Spáni; þó gjöríiu menn ekki sjerlegar óspektir nje fóru mei rán-
um; herlib þaþ, sem stjórnin sendi frá Mafcrífe á móti uppreistar-
mönnum, snjeri um blabinu og gekk O’Donnel á hönd. Stjórn-
inni í Maferííi fór nú ekki aí> lítast á blikuna, og rábgjafarnir sáu
nú fyrst, ab allt var öferuvísi en þeir höffeu ímyndafe sjer; samt
vildu þeir ekki undan láta San Luis og Blaser, og bjuggust þeir til
varnar í borginni.
Nú verfeur aí) nefna mann til sögunnar — en þaÖ er Espartero,
sem merkastur er allra Spánverja nú á dögum. Don Baldomero
Espartero er greifi af Luchana, sigurhertogi aÖ nafnbót, og
einn hinna tignustu stórhöffeingja á Spáni. Espartero er kominn
af lágum stigum; faÖir hans var timburmabur og hafí)i lítt fje, hann
var dagkaupamabur í kerrusmiíiju nokkurri í Granatula, litlum bæ
í La Mancha. þar er Espartero borinn 1792. Espartero ólst upp
mefe fófcur sínum og gjörfcist lítill Jiroski hans, því hann var mjög
heilsugrannur. Fafeir hans kom honum í klaustur, og ljet læra
hann til prests. þar var hann til Jiess hann var 16 vetra, Jiá
hófu Spánverjar ófrifeinn viö Napóleon, og greip Espartero til
vopná meí) öferum mönnum til ab vernda ættjörb sína. Hann
sýndi ágæta framgöngu í nokkrum orustum. Eptir daga Napóleons
fór hann herfór til Vesturheims á móti nýlendum Spánverja, er
gjört höffeu uppreist gegn stjórninni á Spáni. Espartero vann sjer
Jiar margt til ágætis fyrir sakir hreysti sinnar og vopndirfsku,
og fjekk flokksforingjanafn. Uppreistarmenn unnu sigur og frelsi sitt
í bardaganum vib Ayacucho 9. desember 1824, sem kunnugt er,
og vif) þaö hurfu Spánverjar heim. Eptir þetta átti Espartero
ríka konu af háum stigum, hann hafÖi og sjálfur unniö mikifc fýe í