Skírnir - 01.01.1855, Blaðsíða 75

Spjfnn.
FRJETTIR.
• 77
valdi konungs; þinginu skal tvískipt, og skal þaS lialdib á vissum
tímum, og samþykkja fjárlögin fyrir ár hvert; . sjerhver má neita
af) greii&a þann skatt, sem þingife hefur ekki goldiö samkvæfci sitt
á; ráfgjafarnir skulu ábyrgjast gjörfir sínar; þjóflif skal stofnaf;
hjerafastjórn skal seld í hendur hjerafanefndanna því nær af öllu
leyti; halda skal frifi og vináttu vif öll önnur ríki, hvafa stjórn-
arháttur sem þar er í landi; ekki má víkja embættismönnum úr
völdum; virfa skal allan kristinn sif og klerkastjettina; járnbrautir
skal leggja yfir land allt; allir skulu eiga jafnan rjett til af sækja
um opinber embætti; prentfrelsi skal vera, og kvi&dómar skilja um
ritspell. Nú um nýár var þetta mál ekki komib lengra álei&is.
þess er getif hjer afe framan, af fjárhagur Spánar var mjög
illa farinn. Stjórnin var í stórskuldum og átti ekkert til. Collado
varb af taka lán, en þaf var mest innifalif í skuldabrjefum, sem
þá voru komin í eindaga. Enn voru og önnur stór vandkvæfi á mef
tekjurnar, því þær voru mestar fólgnar í af flutningstollum, og
neyzlutollum, sem þjó&inni var mjög illa vif, og landsmenn voru
sjálfir búnir af taka af í mörgum hjeruijum og borgum í uppreist-
inni. þegar Collado lagfei reikningsáætlun sína fram, reikna&i hann
þó neyzlutollinn mef. Gjöldin voni 1,567,389,804 rjála, en tekj-
urnar 1,569,080,914 rjála; eptir því áttu tekjurnar a& vera 200,000
rd. meiri en gjöldin. Allur sá sparnafur, sem drottningin og ráb-
gjafamir höffu gjört í stjórn sinni, var samtals 110 miljónir rjála,
efur nær því 11 miljónir rdala. Stjórnin bjóst vife, a& taka skyldi
af neyzlutollinn, og var í orfi, af hún ætlafi af leggja frumvarp
fram um af láta selja nokkuft af klerka eignum og kirkna í land-
inu til þess af fylla upp í skarfif aptur. Menn vita, a& uppástunga
þessi er komin frá Espartero, því hann hefur ekki verif neinn presta-
vinur sí&an hann var munkur í ungdæmi sínu. Áfur bar á nokkrum
kala hjá stjórninni vif klerkana; hún haf&i skipaf nokkrum Jesú-
mönnum burt af Spáni; en katólskir prestar og prelátar báfeu þeim
landsvistar; neitafi stjórnin þeim um bæn sína, og urfu ])ví Jesú-
menn af leggja krók á hala sinn, og hafa sig af landi brott.
Eyjan Cúba og eyjan Portóríkó (Puerto llicoj eru næstum
þær einu eignir, sem Spánverjar eiga eptir í Vesturlieimi; en forfum
daga áttu þeir mestau sufurhluta Vesturálfunnar. þessar miklu