Skírnir - 01.01.1882, Qupperneq 110

112
DANMÖRK.
málhalta, sem lokið var við í fyrra sumar, svo að kennslan gat
byrjað í haust að var, og iðnaðarlistaskólann í Kaupmannahöfn,
sem var vígður 29. september. fað er forkunnar fagurt hús, og
er til þess og allrar þeirrar námstofnunar æfa fje til kostað.
21. september var aflijúpaður minnisvarði sjóhetjunnar
Niels Juels, sem stendur ekki lángt frá „þjóðarleikhúsinu11
(Nationaltheatret). Konungur og drottning voru þar við stödd,
en Madvig gamli hjelt vígsluræðuna og minntist snilldarlega á
frægð mannsins, og sagði, að sigurinn á Kjögeílóa hefði verið
sá enn mesti, sem nokkurn tíma hefði verið unninn í Eystra
Salti. Annars var þetta minningar hald sjóhetjunnar ekki annað
enn áframhald hins, sem getið er í „Skírni“ 1878, þann dag
er 200 ára voru liðin síðan bardaginn stóð. það er auðvitað,
að hann verður Dönum ávallt til mestu sæmdar, en margir
minnast þó hins, hve lítinn árangur Danmörk hafði af sjálfum
sigrinum, og að hann var ~\il mestra muna unninn fyrir kjör-
farstann „mikla“ (Friðrik Vilhjálm) af, Brandenburg.
þess er að geta sem gert er; og árið sem leið jókst það
við járnbrautir Dana, að braut varð albúin 1. október fra Hern-
ing til Skjern á Suðurjótlandi vestanmegin.
Vjer hefðum í fyrra getáð minnzt á nýstárlegt íjelag, sem
þá var þegar stofnað í Danmörk, eða þó helzt í Kaupmanna-
höfn, en það eru fjelagssamtök - að koma á líkabrennum eða
„bálförum11 látinna manna í stað jarðsetninga. Málið hafa
læknar helzt vakið, og þeir eru líka flestir í stjórn fjelagsins,
því með því að taka upp aptur þenna forna sið, þykir þeim í
beztu þarfir unnið fyrir heilnæmi i borgum og öllum stöðum,
þar sem ráð má gera fyrir, að mörg lík verði greptruð. Um
það hefir verið lengi bæði ræðt og ritað í Evrópu og Ameriku,
hvert óheilnæmi stendur af kirkjugörðum, og hvernig bæði vatn
og lopt verður víða af þeim ólyfjani blandið. En það sama
hefir hvervetna orðið ofaná, að það eru svo fáir sem vilja gefa
upp gamlan sið og helgan, enda hafa prestar og biskupar á
flestum stöðum mælt harðlega á móti brennunni. Svo hefir og
hjer verið, að bæði biskupar og fleiri hafa kallað það beint
trúarhneyxli er hjer er farið fram á, og sótt svo rök í biflíuna,