Ný sumargjöf - 01.01.1865, Page 123
123
elzlu rimkroníkur, sera menn þekkja, eru eplir skáldid
Roberl Waces frá Normandí, þær eru kallaðar: „romans“
og innihalda sögur hinna fornbrezku konunga og Nor-
raandíu herloga allt frá Göngu Hrólfi. Á Skollandi samdi
Barbours rímkroníku um Robert Bruce, og er hún talin
ágætt verk, bæði í sögulegu og skáldlegu tillili. Bæði
England, Skotland, þýzkaland, Spánn, Danmörk og Sví-
þjóð eiga þessutan rírakronikur, sem ná yfir alla eða
meslalla sögu landanna. — Ennfiemur ber hér að nefna
skáldsögur þær, er samdar voru í verzlunarborgunum á
Norðurfrakklandi og í Niðurlöndum; þær sögur nefndu
menn „contes“ og „fabliaux“ og eru þær fleslallar teknar úr
daglegu lífi og kýmilegs efnis; margar þeirra gjöra gabb
að andlegu stéttinni fyrir hræsni og vondan lifnað, scm
ekki varí) ofsögum sagt af í þá daga. Til þessa flokks
heyrir hið niðurlenzka lóukvæði „Reineke Vos“, er segir frá
hrekkjum og lymsku tóunnar; það er dæmisaga í Ijóðum
og kveðið af mikilli findni, en má þó með réttu heita
heimsádeilukvæði, er það dregur dár að heimsku manna
og vonzku; um siðahótarlímanu varð það alkunnugt um
allan norðurhluta Evrópu, og með þvi það gjörði katólskuna
hlægilega, þá stuðlaði það til að greiða götu siðabólarinnar.
Öll hin ofanlöldu skáldmæli heimfærum vér til náttúru-
skáldskapar (naiv Poesie), það er að skilja, höfundar
þeirra hafa kveðið einsog náttúran kendi þeim, og lítið
skeytl um skáldskapar reglur eða hagað efni og orðfæri
eptir reglubundinni hugsun, svo þólt kveðskapur þeirra að
mörgu leyti sé fagur og aðdáanlegur, þá er samt mart í
honum sem ofaukið er eða smekklaust. þegar skáldið,
með fullkominni meðvitund um hið rétla, skapar fagra