Ný sumargjöf - 01.01.1865, Blaðsíða 124

124
lieild úr yrkisefni sínu, þegar það lælur nállúruna hlýða
lOgmáli fegurðarinnar, þá f.vrst gelur það heilið lisla skáld;
þá hefir það náð hinu æzla takmarki, en það er eining
listar og nállúru. Lislaskáldskapur (Kunstpoesie) hafði l
raun réllri ekki verið til síðan hókmenlir Grikkja og
Rómverja stóðu í blóma, en nú liófst hann aptur, fyrst á
Ilaliu og síðar á Englaudi. A 13 öld voru Ilalir farnir að
slæla eptir trúbadúrum, en sá kveðskapur gat ekki náð
miklum þrifum, einsog þá var ástatl á llalíu, þar sem hin-
ir eðalbornu merin áttu í sífeldum slríðum og styrjöld,
hverjir við aðra, og höfðu mestan hug á sljórnardeilunum
i hinum frjálsu borgum. En þó róstusamt væri í borg-
unum, þá hnekli það samt ekki uppgangi þeirra, og
var hver annari voldugri, en þó kvað mest að Elórenz,
þil hún blómgvaðisl jafnt að auðsæld og bókment-
um. 1 það mund voru ítalir i ákafa farnir að lesa
snildarverk forfeðra sinna og Forngrikkja, og stunduðu
þeir einnig önnur vísindi, svo að menlunin var þá hvergi
, t
eins alinenn og fjölhæf og á ítalíu. Arið 1265 fæddist
Dante Alighieri í Flórenz og varð hann meslurallra skálda
á iniðöldunum. þegar hann var níu velra gamall, feldi liann
áslaihug til litillar stúlku; hún hét Beatrice Porlinari, og
var aðeins fáum mánuðum yngri en hann Hoiium varð
aldrei auðið að njóta hennar, og andaðisl hún, er hún hafði
einn uni tvllugt, en æskuást Dautes varð leiðarsljai na hans
allt til dauða, hún hreinsaði og helgaði hugskot hans, og
varð honum hvöt til að semja skáldskaparrit þau, er um
eilífð inuiiu halda nafni haus og hennar á lopli. Dante
hafði lagt stund á öli þau vlsindi, er iðkuð voru um hans
tima, og var afbragð annara nianna fyrir lærdóms sakir,