Ný sumargjöf - 01.01.1865, Síða 140

140
huganum upp frá jörðinni, allt leitar uppávið og bendir
til himins, hinir hvassmynduðu gluggar, stuðnings súiurn-
ar, sem rísa upp með veggjunum að utan, hinir léttu
bogar er styðja hliðveggi hákyrkjunnar yflr þaki hliðskip-
anna, en þó einkum turnarnir, sem eru samseltir af ótal
smáspírum, er gnæfa upp með sjálfum meginturninum.
Allt hið innra í hinum gotnesku kyrkjum satnsvarar því
ytra ; andinn hrífst i hæðirnar, þegar menn horfa upp í
loptshvelfingarnar, sem hvila á hinum himinháu kerflsúlum,
og þegar Ijósbirtan streymir ofan úr hákyrkjunni og
stingur af við hálfrökkrið niðri og geislaljómann úr
hinum marglitu gluggum, sem alskreyttir eru myndum
helgra manna, þá gleymir hugurinn hinu jarðneska og verður
gagntekinn af bliðri löngun eptir hinni ósýnilegu veru,
sem býr í því Ijósi, er enginn fær til komizt. Enginn
byggingastíll hefir hafizt eins liált og hinn gotneski, því
beri menn hann saman við hinn gríska, þá mun þvl eigi
verða neilað, að hann er miklu háleitari og tignaiiegri,
enda táknar hann líka æðri hugmyudir en Grikkjum voru
kunnar. Ekkert snildarverk frá miðöldunum getur jafnast
við þessar gotnesku kyrkjur, nema ef vera skyldi hiðmikla
kvæði Dantes, er vér fyr nefndum, því það er reyndar í
sinni tegund nokkurskonar gotnesk bygging, nema sá einn er
munurinn, að það er af orðum bygt en kyrkjurnar af steinum.
Hvorttveggja tákuar öldina í allri sinni margbreytni, silt með
hverju móti. Hin merkasla kyrkja í gotneskuin stíl erdóm-
kyrkjan í Köln, sem byrjuð var 1248; er hún ófullgjörð
en, og eiga turnar hennar að verða hærri en dómkyrkju-
turninn í Strasborg, sem er 436 fet að hæð.
Byggingarlistin var sú cina list sem hóf sig til algjörvrar