Fylkir - 01.05.1920, Blaðsíða 53

53
^egjum að hreinn arður árlega sé ekki minni en 10 kr. á hest-
0rku rafmagns, þá er 1 hestafl raforku á við 200 kr. upphæð í
Peningum á 5%; og sé arðurinn 30 kr. á hestorku á ári, þá er
Vert hestafl raforku jafn arðsamt eins og 600 kr. á 5%. Sé nú
v3tnsorkan metin til verðs á við raforkuna, sem orkulind, er
Ve|arnar og vinna verkamannanna breyta í raforku, og sé hlut-
euct hennar í þessari framleiðslu talin lU á við vélavinnu og
Urrisj<5n eða stjórn, þá kemur í hennar hlut af verðmæti arðs-
'Us> nl. 2^/2 kr: til 7V2 kr., sem er sama sem 5% af 50 —150 kr.
' bau hlutföll eru tekin, svo getur virkjuð vatnsorka orðið 50
150 króna virði, þegar árlegur arður er sem hér er sagt. Not-
atldi mundi heldur gjalda þær rentur fyrir vatnsorkuna (nl. 2'/2
^!/2 kr. árlega á hverja h.orku vatns), heldur en að hætta eða
tak;
veg
neld
a orkuveri sínu, ef framleiðslan gæfi ofangreindan ágóða; al-
eins og menn kaupa kol og steinolíu háu verði, ef þeir geta,
Ur en að lifa í myrkri og kulda.
^erðmæti er það, sem mönnum virðist vera rétt, því mat fer
. virðingu, og er því háð áliti manna. En igildi orkunnar fer
e,nungís eftir lögum heimsaflanna og gæðum vélanna, en er
eða verðlagi manna óháð.
Sé mögulegt að ala hestorku rafmagns eða kg.watt svo ódýrt,
, . 'ðja þess, hvort heldur til vélareksturs, Ijósa eða hitunar, að
Un gefi talsverðan hreinan ágóða árlega, og það um alla tíð,
0 lengi, sem hún er virkjuð, svo hefur hún og getur haft jafn
aranlegt og verulegt verðmæti, eins og ígildi hennar af stein-
'u> kolum eða öðru eldsneyti, notuðu jafn lengi. Og arðurinn,
Iri hún gefur, eða ágóðinn, hefur jafn verulegt verðmæti eins
^ rentur af tiltekinni upphæð jafn lengi, eða um alla tíð.
Hvort orkuver gefur verulegan ágóða, eða ekki, fer auðvitað
lr stofnkostnaði og árlegum rentum af honum og reksturs-
slnaði. Pví lægri sem stofnkostnaðurinn er, því lægri verður
kostnaðurinn að öllu öðru jöfnu. Ouðm. Eggerz gefur á bls.
' töf|u yfir stofnkostnað hverrar hestorku við 19 orkuver, sem
u sum á Þýzkalandi, önnur á Ítalíu, hin á Sviss og Frakklandi;