Fylkir - 01.05.1920, Blaðsíða 67

67
n®ga til Ijósa, hita og smáiðju, við verði, sem miðað sé við
'^mleiðslukostnað að viðbættum 10°/o ágóða. Með sömu kjörum
sMdi landið fá orku til járnbrautareksturs frá Reykjavík um Suð-
^landsundirlendið. Enn var félaginu skylt að láta fyrirtækið af
endi við landið eftir 55 ár og á tíu ára fresti upp þaðan við
Verði, er miðað sé við það, hvað leyfishafi hefur borgað fyrir
réttindin og hvers virði mannvirkin eru. íslendingar skyldu, í 6
^átiuði að stríðinu loknu, hafa forgangsrétt til að skrifa sig
y.r'r hlutum í fyrirtækinu. Legði leyfishafi járnbraut eða gerði
ofn skyldu landsmönnum frjáls afnot, ef ekki hindruðu afnot
eyfishafa, gegn gjaldi, er stjórnarráðið samþykkir, og yrði járn-
raut gerð, þá skyldi lega hennar og gerð ákveðin í samráði við
andsstjórnina, og landsstjórnin eftir 10 ár eiga rétt á að fá hana
afhenta sér fyrir matsverð. Frekari ákvæði um ymislegt skyldi
s|iórnarráðið setja í leyfisbréfið. Leyfi þetta skyldi veitt »Fossa-
e'aginu ísland«, eða þeim, sem öðlast réttindi þess. Flutnings-
tnenn frumvarps þessa voru þeir Eggert Pálsson, Ffannes Haf-
sfein og Magnús Kristjánsson.
þ ^nnað frumvarp kom fram í neðri deildinni, er fór í aðra átt.
.ar er svo fyrirmælt, að landið hagnýti sjálft vatnsaflið, eitt eða
' félagi við aðra, og að því einu sé heimil yfirráð og stjórn slíkra
yfirtækja. Par var ákveðið, að setja skyldi fossanefnd stjórninni
‘‘ ráðaneytis, og auk þess, að stjórnin skyldi þegar'ráða sér
nnnáttumann um þessa hluti til ráðaneytis (sjá Alþt. 1917 A,
‘s. 710 — 711, þingskjal 446). Flutningsmaður var Bjarni Jóns-
s°n frá Vogi. •
Eigi
voru þingmenn á eitt sáttir um stefnur i þessum máium,
en flestir þóttust varbúnir að ráða slíku stórmáli til lykta þar á
^’nginu. Fyrir því varð það að ráði, að skjóta málum þessum á
est, en láta rannsaka þau nokkuð til hlítar áður en þau kæmu
1 nrnræðu hið næsta sinn. Var nú gerð svohljóðandi ályktun í
Sar>ieinuðu þingi (sjá Alþt. 1917 A, bls. 1545, þingskjal 964):
Alþingi álykíar að skora á landsstjórnina, að skipa 5 manna