Fylkir - 01.05.1920, Side 95

95
^ræðslun)ál hafa verið í liku horfi sem fyrir stríðið, og nem-
3tala við skólana hefur fremur aukizt en minkað, þrátt fyrir
yrtiðina. En vafasamt er, hvort öll sú skólamentun verður upp-
xandi kynslóð að tilætluðum notum, því ýmsir annmarkar eru
á fyrirkomulaginu, og hið útlenda fyrirkomulag er hvorki
^,®u fullkomið né hentugt. Engin veruleg vísindarit hafa birzt
fir á landi á þessum árum. Alfræðisritin hafa því miður lagst
þe-Ur’ °g 1 þeirra stað komið skenitandi tímarit; hið skársta
l^lrra er, að mínum dórni, rit Fræðafélagsins í Kaupmannahöfn,
r næst »lðunn« og »Skírnir«. Ritin annars alt of mörg, eins
S drepið var á í síðasta hefti Fylkis. Ýmsir kynlegir kvistir
, a vaxið á Viðrisvöllum íslands, svo sem »Nýall« og »Sam-
°g verður þeirra getið síðar. Fréttablöðum hefur heldur
y/§að en fækkað, svo einnig ritsmíðum, en rithátturinn hefur
jr kl batnað að því skapi. Stjórnarráðið hefur, fyrir tillpgur
^slumála-stjórnarinnar, eða fyrir önnur óþekt áhrif, gefið til-
'Pun um stafsetningu, sem menn hafa nefnt »stjórnarráðsvizku
u'ausa«. Samkvæmt henni má ekki rita z í neinu orði; skal
f a tst í t. d. flutst, ekki fluzt; ennfremur skal rita je alstaðar
t.'r e eða é. Pannig skal nú rita jeg, í staðinn fyrir eg, sem
^aðist á miðri fyrri öld, einnig mjer fyrir mér o. s. frv. Pessi
I^.Póknun á j virðist vera tilraun til að samrýma islenzkan rit-
sem mest dönskum og svenskum rithætti. Gegnir það sann-
0 eSa furðu, að greindir rithöfundar skuli þekkjast svo rangan
S smekklausan rithátt. En enn undarlegra eða skrítnara er þó
0 að nokkur skólagenginn ritstjófi og kennari skuli rita í 3.
l rs- flt. þátíð viðtengiháttar vœri fyrir vœru, t. d. rita þeir (þær,
o u) værz', fyrir þeir (þær, þau) værz/. Pví flestir munu játa, að
le ^uyndin væru er, í 3. pers. flt. í þátíð téngiháttar, bæði vana-
, ^r' og vafsminni en orðmyndin vœri, sem svarar til 1. og 3.
ters- eintölu sömu tíðar og háttar. Ennfremur hefur einn hinn
^sti og merkasti ritstjóri og rithöfundur íslands, Jón Ólafs-
u> sýnt í kenslubók sinni, að rita skuli værzz, síður eða alls
væri, í 3. pers. flt. þátíð tengiháttar, af sögninni vera, sjá