Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1890, Blaðsíða 11

123
ari í norðurálfu, en þær voru 1500. (með öðrum orð-
um, peningar voru fallnir um helming). 1560 hefur
verðhækkun hafist á ný, vegna ýmissa framfara í
námugrepti, og þaðan af fjellu peningar stöðugt í verði
til miðrar 17. aldar, og voru þeir þá orðnir ^/4 hluti,
að verði við það sem var 1500. þ»á sýnist að silf-
ur hafi staðið í stað heila öld 1650—1750. Svo kom
enn almenn verðhækkun á vörum frá 1750—1810.
pk varð uppreist Ameríka gegn Spáni og stöðvaði
hana. 1849 fundust gullnámarnir í Kaliforníu og
1851 gullnámar Ástralíu, kemur þá gullstraumurinn
til norðurálfu bæði að vestan og suðaustan, og má
svo álíta að peningar frá þeim tima og til 1870 hafi
fallið í verði um 35 af hundraði, og frá 1870—77
um 33 af hundraði, eða um 68—70 af hundraði frá
1850—77. Svo þannig höfðu peningar 1870 að eins
J/8 hluta af gildi því, er þeir áttu 1500.(1870 8 krón-
ur sama og 1 króna 1500).
jpetta snertir að eins silfrið, en verð gullsins
finnst best í samanburði við það.
1500 var 1 pd. gulls jafndýrt og 10 pd, af silfri.
1600 — 1 — —------— 12 — — —
1620 — 1 — —------— 13,5----—
fyrir 1700 var 1 pd. gulls jafndýrt og 15 pd. afsilfri.
Mestan hlut 18. aldar hjeldust þau í hendur eins og
1:15 þó má vel vera að gull hafi iækkað lítið eitt
efri hlut aldarinnar. Napóleon mikli gaf út lög í
Frakklandi 28. marz 1803, og þau skipuðu svo fyrir
að gull skyldi vera á móti silfri, eins og 1 : 15,5 og
hafði hlutfallið miíli þeirra verið nálægt því heila
öld. Enn prísar fara ekki að lögum, og litlu siðar
hækkaði gull svo í verði, að hlutfallið milli þeirra
varð eins og 1 : i6,12. Eptir 1849 guii aptur að