Samvinnan - 01.09.1927, Page 98

272
SAMVINNAN
Síðan hafa bæði Tyrkir og Persar mótmælt þessari
skiftingu, ýmist með valdi, eða fémútum. Sjálf eru olíu-
félögin búin að semja frið með sér og skifta með sér olíu-
lindunum og sjálfsagt markaðinn líka, að einhverju
leyti. Þetta hefir gerst með aðstoð stjómmálamannanna.
Hringamir eru búnir að fá vissu fyrir hve mikils þeir
mega sín. Þeir em búnir að komast að raun um, að þeir
hafa stjómmálamennina í hendi sér. Auðvaldið hefir
stigið eitt skref áfram.
Ekki þarf að efa hvert næsta skref þess verður. Það
er gagnstætt eðli og þroskalögmáli auðvaldsins, að gera
samninga, eða setja reglur, sem takmarka hina óseðj-
andi gróðafíkn þess. Þessir friðarsamningar em því eig-
inlega ekki annað en vopnahlé, sem verður notað til að
safna þrótti undir nýjar illdeilur.
Skitingin er miðuð við það ríkjandi ástand. Þróun
auðmagnsins er misjöfn í hinum ýmsu löndum. Sumir
era ánægðir með sinn skerf, en aðrir þykjast hafa ver-
ið afskiftir og heimta nýja skiftingu, eða „opnar gáttir“.
Ekki mun skorta efni til sundurþykkis. Þeir, sem hnoss-
in hafa hlotið, sleppa þeim ekki með góðu. Georg Brandes
hefir sagt, að auðmaður sem hræddur sé um að missa
pening'a sína verði grimmari en nokkurt villidýr. Auð-
valdið hikar ekki við, ef það óttast um vald sitt, að
steypa þjóðunum út í blóðugar borgarstyrjaldir, hvort
sem það er heldur gert með leigðum föntum, eins og í
Ameríku, eða þá með lög-vemdaðri ríkislögi'eglu, sem al-
þýðan er látin kosta sjálf. Má þá nærri geta hvort hlífst
muni við að berja á útlendingum. Vopnahlé olíufélag-
anna mun því standa skamma stund. Það dylur mörgum
ófriðarhættuna, í bráðina, en ekki getur það hindrað
ófriðinn. Að honum loknum fer fram ný skifting á olíu-
lindunum.
VIII.
Hér að framan hefir verið sýnt fram á hvemig ein-
okun auðvaldsins myndast. Hvemig olíuframleiðslan hef-