Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 44

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 44
154 JÓHANN S. IIANNESSON ANDVARI og skynjum, að hversu langt sem við kunnum enn að eiga ófarið á byltingar- brautinni, böfum við nú náð greinileg- um áfanga: við höfum losnað við áþján erlends valds, og við höfum losnað við áþján fátæktar. Það er satt, að bæði sjálf- stæði okkar og vclmegun standa valtari fótum en á yrði kosið. En merkileg þátta- skil eru bér engu að síður. Um langa bríð mátti svo heita, að þetta tvöfalda takmark: stjórnmálalegt og efnahagslegt sjálfstæði, væri eina takmarkið, sem þjóðin vísvitandi stefndi að, eina tak- markið, sem öllum var fyllilega ljóst. Og það var lokatakmark; um það, hvað síðan tæki við, höfðu menn öllu óljósari hug- myndir. Nú er þessu takmarki náð, en ekkert jafnstórt, jafneinfalt og jafnal- mennt hefir komið í þess stað. Þótt ekk- ert kæmi til annað en þetta, væri það varla ofmælt, að cinmitt nú sé tímabært að staldra við og hugsa sig um, enda bendir margt til þess, eins og ég hefi þegar sagt, að ýmsir hafi fullan hug á því. Það virðist vera býsna margt, scm nú á að taka til athugunar, en ef dæma má eftir fjölda óánægjuraddanna, eru skóla- málin þar ofarlcga á lista. Er það að lík- indum, þegar svo er komið sem nú er, að vel má setja langa skólagöngu i flokk með sköttunum og dauðanum, þessu tvennu, sem talið hefir verið óumflýjanlegast alls á jarðríki. Ég ætla ekki hér að gefa neitt heildar- yfirlit um þá gagnrýni á skólunum og skólakerfinu, sem fram hefir komið á síð- ustu árum, og einkum á síðustu missir- um. Ég vil aðeins lýsa því yfir, að lang- flcst af þessu tagi, sem ég hefi séð, virð- ist mér réttmætt; það er að segja, að gallarnir, sem kvartað er yfir, eru flestir raunverulegir gallar. En mig langar jafn- framt að benda á það, að þessi gagnrýni er mestmegnis sundurlaus og í brotum. Menn hafa bent á heilan sæg af einstök- um göllum á skólakerfinu — smáum og stórum, en þó oftar smáum — og mikilli þekkingu, mikilli orku og miklum góðum vilja hefir verið varið til þess, að benda á leiðir til að bæta úr þessum göllum. Hitt er miklu sjaldgæfara —- þótt það sé, sem betur fer, líka til — að grund- vallaratriði séu tekin til rækilegrar athug- unar. Astæðan er eflaust sú, að þar sem einu sinni hcfir verið komið á fullmót- uðu og rækilega skipulögðu kerfi, bein- ist athyglin fyrst og fremst að einstökum atriðum kerfisins. Kerfið verður að þeirri umgjörð, sem menn fella umbótaviðleitni sína í; skipulagið bindur. En ef við ætl- um í raun og veru að komast að því, hvar og hvernig við erum á vegi stödd í kennslumálum, nægir þetta ekki. Það eru ekki einstök atriði kerfisins, heldur kerfið sjálft, sem þarf að endurskoða. „Endur- skoða“, segi ég, en ekki „breyta“, því að það er endurskoðunin, sem á að leiða í ljós, hvort breytinga er þörf. Ef það er satt, sem ég hygg að muni satt, að síð- ustu sextán ár séu eitt hið mesta breyt- ingatímabil í íslenzkri þjóðarsögu, þá er ekki nóg að spyrja nú, hversu vel skóla- kerfið þjóni því markmiði, sem því var í upphafi sett. Sízt af öllu er þetta nóg, ef hið upprunalega markmið er ýmist gleymt eða — meira og minna umhugs- unarlaust — talið sjálfsagt. Við verðum að byrja framanfrá aftur og spyrja að nýju, hvaða markmiði skólakerfið eigi að þjóna. Engin önnur spurning en þcssi getur fyllilega gert okkur ljóst, hverjum vanda endurskoðun skólakerfisins er bundin. Skólakerfi er hvorttveggja í scnn, spegil- mynd af þjóðfélaginu, sem skapar kerfið, og citt sterkasta aflið í mótun þjóðfélags- ins og viðhaldi þess. Það er því hvorki hægt að skilgreina tilgang skólakerfis né meta gildi þess án náins skilnings á sam- félaginu, sem það á að þjóna. Af slíkum
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.