Andvari - 01.01.1994, Blaðsíða 29

andvari
GEIR HALLGRÍMSSON
27
Gunnar Thoroddsen borgarstjóri brá á það ráð að taka ekki sjálfur
sæti í bæjarráði, heldur hagnýta sér seturétt sinn þar án atkvæðisrétt-
ar og gegna þó formennsku í ráðinu, og var þá Guðmundur líka kjör-
inn í bæjarráð. Hefur sá siður haldist síðan, að borgarstjóri hefur set-
ið sem formaður með málfrelsi og tillögurétti í bæjarráði (sem heitið
hefur borgarráð frá 1962), en án atkvæðisréttar. Eftir þetta fyrsta
kjörtímabil, sem Geir sat í bæjarstjórn, vann Sjálfstæðisflokkurinn
mikinn kosningasigur í Reykjavík árið 1958. Hlaut hann 57,7% at-
kvæða og tíu borgarfulltrúa. Ekki er vafi á að Sjálfstæðisflokkurinn
naut hins vinsæla borgarstjóra Gunnars Thoroddsens og einnig hins,
að vinstri stjórn undir forsæti Hermanns Jónassonar hafði setið í
landinu frá 1956, og var í mjög litlu áliti og hrökklaðist hún frá í des-
ember. Baðst Hermann Jónasson lausnar, en Alþýðuflokkurinn
myndaði minnihlutastjórn með hlutleysi Sjálfstæðisflokksins, og
sömdu þessir tveir flokkar við Alþýðubandalagið um endurbætur á
kj ördæmaskipaninni.
Tvennar þingkosningar voru háðar árið 1959, hinar síðari sam-
kvæmt nýrri kjördæmaskipan. Sjálfstæðisflokkurinn vann þar góða
sigra, og myndaði Ólafur Thors stjórn hans og Alþýðuflokks, hina
svonefndu viðreisnarstjórn, sem orðið hefur langlífust og farsælust
allra íslenskra ríkisstjórna. Ólafur lagði áherslu á að fá Gunnar
Thoroddsen með sér og Bjarna Benediktssyni inn í stjórnina, ekki
síst til að græða gömul sár og til að gefa þeim tveimur mönnum, sem
Ólafur sá að yrðu væntanlega fremstir í forystusveit Sjálfstæðis-
flokksins að honum gengnum, tóm og tækifæri til að æfast í sam-
starfi. Gunnar sagði borgarstjórastarfinu aðeins lausu í eitt ár, og
varð þess vegna að velja nýjan borgarstjóra til bráðabirgða. Að ráði
Gunnars voru þau Auður Auðuns, sem verið hafði forseti bæjar-
stjórnar, og Geir Hallgrímsson ráðin borgarstjórar í eitt ár, frá 19.
nóvember 1959, en Gunnar varð sjálfur forseti bæjarstjórnar. Fór
Geir með fjármál og verklegar framkvæmdir. Töldu stuðningsmenn
Geirs, að Gunnar væri tregur til þess að afhenda honum einum þessa
valdamiklu og virðulegu stöðu. En þegar árið var senn liðið, varð um
það samkomulag, að Gunnar segði starfi sínu endanlega lausu, Geir
Hallgrímsson yrði einn borgarstjóri til loka kjörtímabilsins, en Auð-
ur Auðuns yrði á ný forseti bæjarstjórnar. Hafði Geir bent Ólafi
Thors og Bjarna Benediktssyni, formanni og varaformanni Sjálfstæð-