Andvari - 01.01.1995, Page 149

ANDVARI
RÁN EÐA RÆKTUN
147
ungmennafélög um land allt að beita sér fyrir því, að sem allra flestir og
helst landsmenn allir „leggi niður dagleg störf einn og sama dag að vorinu“
og noti hann „til þess að gróðursetja tré, runna og blóm, eða eitthvað það
sem landinu yrði til prýði og þjóðinni til sóma.“
Skógræktarritinu var mætavel tekið. Auk Skinfaxa undir ritstjórn Jónas-
ar Jónssonar birtust um það lofsamlegir dómar eftir Einar E. Sæmundsen í
ísafold og Jónas frá Hrafnagili í Nýjum kvöldvökum. En hrifnastur af bækl-
ingnum var Valtýr Guðmundsson ritstjóri Eimreiðarinnar. Hann gerir fyrst
stutta grein fyrir aðalefni ritsins og segir síðan:
„Vér skulum ekki fara frekar út í efni þessa fyrirtaks ritlings, en einungis
skora á alla lesendur vora að kynna sér hann sem best. í rauninni ætti
landsstjórnin að veita fé til að útbýta honum gefins á öll heimili í landinu,
og jafnframt sjá um að allir þeir sem gróðursetja vilja trjáplöntur á skóg-
ræktardögum, gætu fengið þær ókeypis. Kynslóðin sem nú lifir má ekki láta
sig þá skömm henda að skila landinu í hendur eftirkomenda sinna í sömu
niðurníðslu og eins beinaberu eins og forfeður vorir hafa eftirlátið oss það.
Hér þarf sannarlega að hefjast handa, og eldri mennirnir mega ekki synja
æskulýðnum, sem hér er að brjóta ísinn, um stuðning sinn og liðsinni. Því
öllu fegurri vott um sanna ættjarðarást er naumast unnt að sýna, en að
styðja að því að klæða landið sitt, - að skila því grænklæddu og prúðbúnu í
hendur barnanna sinna.“
Ævilangt var Guðmundur Davíðsson eldheitur áhugamaður um skóg-
rækt og alla gróðurrækt. Vék hann oft að þeim málum í hinum fjölmörgu
ritgerðum og blaðagreinum, þar sem hann fjallaði um gróður landsins og
dýralíf og neikvætt viðhorf mannskepnunnar til lífríkisins. Aldrei þreyttist
hann á því að berjast kappsamlega gegn ráni og gripdeildum úr skauti jarð-
ar, og brýndi ákaft fyrir mönnum að raska ekki jafnvægi náttúrunnar, en
fara með náttúrugæðin á ábyrgan og skynsamlegan hátt.
Til vitnis um sívökulan skógræktaráhuga Guðmundar skal aðeins vitnað
til hinnar miklu ritgerðar: Hvað verður um hlunnindi Islands? sem birtist í
mörgum köflum í Alþýðublaðinu vorið 1935. Fyrsti kaflinn fjallar um
skóggræðslu. Lýsir hann þar, eins og oft áður og síðan, hroðalegri meðferð
Islendinga á skógum landsins á liðnum öldum. Síðan segir:
„í öllum menningarlöndum er nú ræktaður skógur, og sums staðar í stór-
um stíl. Ríkin leggja fram stórfé til skógræktar og kosta heilan her af skóg-
ræktarfróðum mönnum, sem starfa að ræktun og viðhaldi skóganna. Ein-
stakir menn og félög liggja heldur ekki á liði sínu skógræktinni til hjálpar
og skólarnir, æðri sem lægri, leggja ótrauðir fram vinnu við gróðursetning-
una, endurgjaldslaust.“
Guðmundur segir frá geysimiklu skógræktarátaki Bandaríkjamanna árið