Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1995, Blaðsíða 134

Andvari - 01.01.1995, Blaðsíða 134
132 ÁRMANN JAKOBSSON ANDVARI sögu (vita) heilags manns.33 Þegar sagt er frá fæðingu hans kemur fram að foreldrar hans eru göfugir (409). Flestir helgir menn á miðöldum voru af göfugum ættum.34 Æska Páls er óvenjuleg. Hann kvongast ungur og við nám á Englandi nemur hann „svo mikið nám að trautt voru dæmi til að neinn maður hafði jafnmikið nám numið né þvílíkt á jafnlangri stundu.“ I æskulýsingu er honum lýst sem fögrum manni (409). Það er dæmigert helgisagnaeinkenni. Flestir dýrlingar eru fagrir í æsku enda talið að innræti manna speglaðist í útliti þeirra.35 Enn tíðara er þó að dýrlingar séu óvenju- leg börn, hafnir yfir hið almenna og oft er dýrlingur nefndur roskinn dreng- ur (puer senex). Slíkir drenpir eru alvörugefnari en önnur börn og oft iðnir við lærdóm eins og Páll.36 í því líkjast hinir heilögu Kristi sem strauk frá foreldrum sínum tólf ára til að nema af lærimeisturunum í musterinu í Jer- úsalem.37 En Páll er einnig að líkja eftir nafna sínum. í kirkjulegu mynd- máli er Pétur postuli oft sýndur með lykil og táknar kirkjulegt vald en Páll postuli með pappírsrollu, tákn kirkjulegs lærdóms.38 í helgri ævisögu verða oft hvörf eða vendipunktur þegar dýrlingurinn af- neitar veröldinni og gengur Guði á hönd. A þeim tíma var talið að pers- ónuleiki manna væri stöðugur og breyttist ekki nema við skyndilegt áfall.39 Hjá Páli verða hvörf við byskupskjörið og guðleg forsjón með í spilinu, heilagur andi leiðir Pál á rétta braut (411). Síðan er líf hans dæmigert líf kirkjuhöfðingja, hin virka þjónusta við Krist (vita activa) með öllu sem því fylgir: Sambandi manns og staðar er lýst, venjur hans tíundaðar til eftir- breytni og hann verður fyrir mótlæti. Dauðastundin einkennist af forspá og vitrunum (432-4). Ólíkt því sem tíðkast í sögum af árnaðarmönnum lýkur sögunni er Páll deyr. Greftrun hans skiptir síður máli enda er nálægð Páls við söfnuð sinn öðruvísi en árnaðarmanna á borð við Þorlák, Jón og Guð- mund. í Páls sögu er mikil rækt lögð við tímatal en einnig við hið almenna í fari Páls enda breytist hann ekki þó að tíminn liði. í helgri ævisögu er meira kapp lagt á að ræða og túlka persónuleika byskupsins (ethos) en sýna lífshlaup hans í tímaröð (praxeis).40 En eins og áður kom fram tengir tímatalið Pál við aðra heilaga menn og Krist. Það hefur þannig víðara hlut- verk en að vera mælieining. Biblíuvísanir binda söguna fastar við hefð, minna á hið almenna fremur en það sem er sérstakt (sui generis).41 Tilvitnanir í ritningargreinar eru að auki stuðningur við umfjöllun. Þannig vísar Páls saga tvisvar í Guð sjálfan máli sínu til stuðnings, um mikilvægi vitna og að Guð gefi huggun með hverjum harmi.42 Ritklif hafa sama hlutverk, auka gildi hins einstaka með því að tengja það hefð. Höfundur Páls sögu vísar til hefðar með ritklifinu pauca ex multis og undirstrikar að sagan sé ófullkomið samsafn orða sem dugi ekki til að sýna dýrð Páls:
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.