Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Blaðsíða 123

123
konar störf og annars konar menntun. atvinnulífið þarf starfsmenntað fólk með nýjar
áherslur. Gömlu gildin voru góð en þau þurfa nýtt innihald.
Hvað með háskólana? Þar hefur á örfáum árum orðið alger sprenging. Einn háskóli
var í landinu árið 1986 en nú eru þeir átta. Háskólarnir eru margbreytilegir og þróast
sífellt meir í takt við þarfir þeirra atvinnugreina sem þeir mennta fólk til starfa í og
erfitt er að sjá að sami undirbúningur í framhaldsskóla henti þeim öllum. Þrátt fyr-
ir breytingar á námskrám í almennum bóklegum greinum á undanförnum árum er
grunnhugsunin sú sama og miðast of mikið við þann eina háskóla sem var hér 1986.
Þegar námskrár fyrir iðn- og starfsmenntun eru skoðaðar sést að í raun hefur lítið
sem ekkert breyst í þeim síðan verknámsskólarnir ruddu sér til rúms upp úr 1975. Á
þessu tímabili hafa verið gefnar út nýjar námskrár sem hafa að flestu leyti verið aðlög-
un og tilfærslur frekar en nýjungar og framsýni. í starfsmenntun er þörf fyrir nýtt nám
bæði á framhalds- og háskólastigi. Nám sem tekur mið af breyttu vinnuumhverfi. Á
vef Samtaka iðnaðarins segir:
Á íslenskum vinnumarkaði eru nú um 160 þúsund manns og þar af eru 62 þús-
und aðeins með grunnmenntun. Með aukinni menntun má efla íslenskt atvinnu-
líf og starfsþjálfun af ýmsu tagi er heppileg fyrir ófaglærða. Þannig má fjölga
sérhæfðum og vel launuðum störfum (Samtök iðnaðarins, 2006)
Einnig segir á vef Samtaka iðnaðarins:
Þörf fyrirtækja SI fyrir aukna iðnmenntun og raungreinamenntun á háskólastigi
er viðvarandi. Samtök iðnaðarins hafa undanfarin misseri bent á nauðsyn þess
að fjölga ungu fólki í verk- og tæknigreinum. Iðnaðurinn hefur verið í viðvar-
andi þörf fyrir iðnmenntaða, verkfræðinga og tæknifræðinga. Þessi könnun SI
staðfestir að hér er um alvörumál að ræða. Iðnfyrirtæki telja sig þurfa á næstu
þremur árum að bæta við 771 nýjum starfsmanni með raungreina-, tækni- og
verkfræðimenntun og 2252 starfsmönnum með iðn- og starfsmenntun (Könnun
IMG Gallup á þörf iðnaðarins fyrir menntun, 2004).
Hvað er­ til r­áða?
Framhaldsskólinn ber ennþá keim af gamalli hugsun og gömlum hefðum. Byltingin í
menntun sem varð með tilkomu fjölbrautaskólanna og áfangakerfisins þarf að rísa á
ný.. Umræðan um hvort stytta eigi framhaldsskólann er ekki sú mikilvægasta. Umræð-
an á að snúast um frelsi skólanna til að bjóða það nám sem hentar þeim nemendum
sem þangað vilja sækja. Hvort stúdentsprófið er langt eða stutt á að fara eftir því hvert
nemandinn ætlar og hvaða kröfur eru gerðar í því námi sem stefnt er að. Okkur þarf
að auðnast að opna skólana og gefa þeim frelsi til að laga sig á hverjum tíma að breytt-
um aðstæðum, bæði á vinnumarkaði og í framhaldsnámi.
Það verður auðveldara með degi hverjum að nálgast námsefni, fyrirlestra og
kennslu með sífellt betri tækni. Framtíðarnemandinn mun setja saman nám sitt miðað
við það sem hann ætlar sér. „Nemandinn í dag er að undirbúa sig fyrir nýsköpunar-
BALDUR G ÍS LASon