Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 89

8
tilfinningar, lífsreglur og reynslu, sem gefur jafnframt færi á að lýsa því hvað verkin
segja um þá sjálfa og veröld þeirra. í þessu felst að gera sér hugmynd, bæði á sjón-
rænan hátt og munnlega, og deila henni með öðrum, í þessu tilviki þeim sem tekur
viðtalið og listaverkinu sjálfu! Eins mætti líta á myndverk ungmennanna sem sjónræn
gögn sem þau fá tækifæri til að ígrunda.
Rannsóknin byggist á þeirri hugmynd að hlutverk myndsköpunar í daglegu lífi
ungmenna skipti máli og sé um leið þýðingarmikill þáttur í mótun sjálfsmyndar. Til
þess að öðlast skilning á þessu hlutverki voru eftirfarandi spurningar hafðar að leið-
arljósi.
1) Hvernig skynja ungmenni þýðingu og gildi myndsköpunar?
2) Hvað knýr þau áfram í listrænum athöfnum sínum?
3) Hvernig geta ungmenni skapað eigið frásagnarsjálf í myndsköpun sinni og við
það að segja sögur af myndverkum sínum?
4) Hvaða augum líta ungmenni samskiptamöguleika myndsköpunar; að ná til ann-
arra, og hvernig skilaboð felast í myndverkum þeirra?
aЭfErЭ
Til að kanna hlutverk myndsköpunar í daglegu lífi ungmenna og þátt hennar í mótun
sjálfsmyndar var notuð eigindleg rannsóknaraðferð. í eigindlegum rannsóknaraðferð-
um er hægt að stíga út fyrir hefðbundnar nálgunarleiðir í menntarannsóknum og gefa
rannsakandanum færi á skapandi aðferðum. Eisner (1998) heldur því fram að í sköp-
un listaverka sé stuðst við eigindlegar aðferðir og slíkar aðferðir veiti upplýsingar.
í þessari rannsókn voru myndverk ungmennanna notuð sem sjónræn gögn. Eisner
álítur ennfremur að þekkingar megi afla á marga vegu, m.a. eins og hún er sett fram af
listamönnum, rithöfundum eða danshöfundum í verkum sínum. Með því að nota sem
fjölbreytilegastar leiðir í menntunarrannsóknum verður sviðið auðugra og víðtækara
(Eisner, 1998).
Fyrir valinu urðu opin einstaklingsviðtöl við nemendur. v­iðtölin voru í tveimur
hlutum; fyrri hlutinn var almenn umræða um hlutverk myndlista og myndsköpunar í
lífi ungmennanna og var ætlað að koma á samræðu sem gæti varpað ljósi á merkingu
myndsköpunar í daglegu lífi þeirra, og þannig undirbúið jarðveginn fyrir frekari sam-
ræður. Síðari hlutinn var samtal um myndverk nemendanna sem þeir höfðu meðferð-
is í viðtalið. Þeim hluta viðtalsins mætti líkja við víxlverkun spyrils og viðmælanda
þar sem hinn síðarnefndi lýsir upplifun sinni af listaverkinu við rannsakandann og
um leið er listaverkið þáttur í íhugun beggja. í viðtölunum var stuðst við ákveðnar
spurningar en það fór eftir þróun viðtalanna hver röð spurninganna varð og ég hvatti
nemendur til að segja frá á sinn hátt.
aðaláherslan var á það sem gerir myndsköpun merkingarbæra í daglegu lífi ung-
menna og á viðhorf þeirra til eigin listsköpunar. Ennfremur voru spurningar um þýð-
ingu myndlistanáms og félagslegt gildi þess að leggja stund á myndlist.
Janesick (1998) telur að í eigindlegum rannsóknum sé mikilvægt að sjónarhorn rann-
sakandans komi fram í skriflegum hluta rannsóknarinnar. Um hlutverk mitt sem rann-
RÓSA K R I S T Í n J ú L Í US D ÓT T I R