Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Blaðsíða 88

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Blaðsíða 88
88 þau og átta sig á gildi þeirra. að skilja myndverk með því að túlka það opnar jafn- framt leiðir til að nota verkið á þýðingarmikinn hátt og að skynja hvenær það er gjald- gengt. Sjálf – s­jálfs­s­kilning­ur­ – s­jálfs­ör­yg­g­i Bruner (1996) heldur því fram að menntun sé lykilatriði í mótun sjálfsins og það beri að hafa í huga. Hann telur að sjálfsmyndin hafi tvær hliðar þ.e. hinn gerandi þátt (e. agency) og mat (e. evaluation). Fólk upplifir sig sem gerendur, færa um að stjórna eigin athöfnum. v­ið það að lýsa myndrænum frásögnum sínum og tengja þær daglegu lífi eða jafnvel öðrum verkum sem þau hafa gert geta ungmenni öðlast betri skilning á eigin sjálfi. að vera gerandi felur í sér kunnáttu og verksvit. Þar af leiðir að velgengni og mistök eru þættir í mótun sjálfsmyndar. Börn skynja fljótt að umhverfið leggur mat á þessa þætti út frá ákveðnum (menningarlegum) viðmiðum og bregðast við með því að nota eigið mat (sjálfsmat), m.ö.o. hina hlið sjálfsmyndarinnar sem Bruner talar um. Börn líta á sig sem gerendur og leggja mat á velgengni sína byggt á því sem þau sjálf eða aðrir ætlast til af þeim. Bruner segir þetta koma fram sem sjálfsöryggi sem hann telur vera bæði það sem fólk trúir og vonar að það sé og það sem fólk er hrætt við að geta ekki orðið (Bruner, 1996). Umhverfið hefur mótandi áhrif á sjálfsöryggi einstaklinga. Þó að í því kunni að felast nokkur mótsögn tekst skólum ekki alltaf að stuðla að þeirri mótun sjálfsöryggis sem þeir gætu gert. Bruner (1996) telur að úr því mætti bæta með því að leggja nem- endum á herðar meiri ábyrgð við að setja og ná markmiðum á öllum sviðum skóla- starfsins. Markmiðssetning, framkvæmd, sjálfshvatning og sjálfsmat eru mikilvægir þættir í listsköpun. Ellen Winner (1982) bendir á að sýn Rudolf arnheim (1974) um „markmiðs- stýrða sjónræna hugsun“ sé kjarni sköpunarferlisins. af þessu má draga þá ályktun að listamenn hafi ávallt ákveðið takmark í huga þegar þeir skapa, þ.e. sýn á hvað það er sem þeir vilja ná fram. Því má þó ekki gleyma að það sem gerist í sköpunarferl- inu hefur oft áhrif á endanlega útkomu eða, eins og Eisner (2002) telur, að fyrirfram ákveðið takmark víki fyrir nýjum hugmyndum sem vakna í vinnunni við listaverkið. Myndlistin, eða myndsköpun ungmenna, býður upp á sjálfshvatningu. að nota eigin dómgreind í mati sínu á hvernig til hefur tekist stuðlar að ósk eða löngun til að gera enn betur, eða með öðrum orðum, að setja sér nýtt takmark til að stefna að. Lítum á hvernig frásagnarsjálf gæti haft áhrif á mótun sjálfsins. Þegar nemendur lýsa myndverkum sínum á ígrundaðan hátt og gera öðrum grein fyrir reynslu sinni eiga sér stað gagnvirk samskipti. Sjálfskennd okkar mótast í samfélagi við aðra. Ricoeur (1991) og Kristín aðalsteinsdóttir (2002) halda því fram að það sé í samskipt- um við aðra sem við sjáum okkur með augum annarra og þannig lærum við að skynja veröldina. Æskilegt er að tengja hugtakið sjálf við listsköpun og leita skilnings á því hvað sköpunarverkið segir um listamanninn og lífsskoðun hans. Það má líta á listsköpun í þessu samhengi sem verkfæri eða ferli sem leiðir til skilnings eins og Räsänen (1998) fullyrðir. Þegar nemendur lýsa verkum sínum ígrunda þeir eigin skynjun, hugmyndir, H LU T V ER K MY n DS Kö PU n A R Í DAG L EG U L Í F I U n G M En n A
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.