Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Blaðsíða 85

8
r­óSa Kr­iStín JúlíuSDóttir­
Hlutverk myndsköpunar í daglegu lífi
ungmenna
Í þessari g­rein er dreg­in upp mynd af því viðfang­sefni sem é­g­ beindi sjónum að í meist­araprófs­
rit­g­erð minni . Markmið rannsóknarinnar var að öðl­ast­ skil­ning­ á hl­ut­verki myndsköpunar
í l­ífi ung­s fól­ks en jafnframt­ hvernig­ frásög­n þess af eig­in myndverkum kann að hafa áhrif
á mót­un sjál­fsmyndar . Rannsóknin byg­g­ist­ á þeirri hug­mynd að hl­ut­verk myndsköpunar í
dag­l­eg­u l­ífi ung­menna sé­ þýðing­armikil­l­ þát­t­ur í mót­un sjál­fsmyndar . Tveir hópar ung­l­ing­a
á al­drinum þret­t­án t­il­ saut­ján ára t­óku þát­t­ í rannsókninni; el­l­efu st­úl­kur og­ níu pil­t­ar . Nem­
endur komu í opin einst­akl­ing­sviðt­öl­ og­ höfðu með sé­r eig­in myndverk, eit­t­ eða fl­eiri, sem höfðu
sé­rst­aka þýðing­u í hug­a þeirra . Meg­inniðurst­öður rannsóknarinnar l­eiða í l­jós að myndsköpun
er g­efandi í dag­l­eg­u l­ífi ung­mennanna á marg­an hát­t­ og­ að kjarna þýðing­ar hennar er að finna
í hinu l­ist­ræna sköpunarferl­i . Skýring­ar nemenda á eig­in myndverkum st­yðja þá kenning­u að
frásag­narsjál­f (e . narrat­ive ident­it­y) skapi í raun eig­in l­ífssög­u g­eg­num munnl­eg­a frásög­n .1
Á síðustu áratugum tuttugustu aldar átti sér stað ákveðin endurskoðun á þróun mynd-
vits og á hlutverki myndlistakennslu. Lars Lindström (2000) segir að menningar- og
félagslegar nálganir hafi lagt grunn að nýrri sýn á listrænan þroska jafnt á Norðurlönd-
unum og ýmsum öðrum stöðum í veröldinni. Myndlistakennsla hefur einnig tekið
ákveðnum breytingum á íslandi, sérstaklega með komu nýrrar aðalnámskrár árið
1999. Áherslubreytingar í námskrá myndlistakennslu byggjast á þeirri staðreynd að
í upplýsingasamfélagi hafa nemendur aðgang að ofgnótt þekkingarbrota og skólum
ber að gefa nemendunum forsendur til að raða þeim brotum saman í merkingarbæra
heild. Þessar breytingar fela einkum í sér meira jafnvægi milli sköpunar, túlkunar
og tjáningar annars vegar og skynjunar, greiningar og mats hins vegar (Menntamála-
ráðuneytið, 1999). Umræður um þessar breytingar hafa átt sér stað í einhverjum mæli
meðal myndlistakennara en rannsóknir í myndlistakennslu eru þó enn af skornum
skammti og óhætt að fullyrða að efla þurfi þann þátt.
Uppeldi og menntun
1. árgangur 1. hefti, 2006
1 Leiðsögukennarar í M.Ed. verkefni höfundar, sem lauk námi frá Háskólanum á akureyri árið 2003,
voru Dr. Marjatta Saarnivaara við háskólann í Jyväskylä í Finnlandi og Dr. Guðmundur Heiðar Frí-
mannsson deildarforseti kennaradeildar Háskólans á akureyri.