Morgunn - 01.12.1920, Blaðsíða 11
MORGUNN
89
skuli lífsgleðin virðast ef til vill rainni en nokkuru sinni
áður. Víst er um það, að aldrei hefir heilbrigðisástandið
verið yfirleitt betra en nú, aldrei hefif mentunin verið
eins almenn og nú, og aldrei hafa menn átt kost á að
njóta lífsins á eins margvíslegan hátt og nú; en þó er
ekki annað sýnna en aragrúi af fólki sé heltekinn af
svartsýni, verulegum WeltSchmerz, algerðu trúleysi á
göfgi lífsins og mikilleik. Og talsverð ástæða er til þess
að ætla, að það sé ekki sjónhverfing ein, að meiri brögð
séu að þessu en oftast áður i sögu mannkynsins, og ekki
er trútt um að vísindin hafi ráðið þar miklu um. Þau
hafa, þrátt fyrir allan sinn þekkingarauka, þrengt útsýni
mannsins. Þau hafa að miklu leyti kipt fótunum undan
trúarbrögðunum, með sínum ströngu kröfum um sannanir,
og mörgutn finst æði tómlegt eftir. Hugarástand þeirra
minnir á orð híns forna, stórvitra efasemdamanns, sem
nefndur er Prédikarinn. Hann segir: »Alt fer sörnu leið-
ina: alt er af moldu komið og alt hverfur aftur til mold-
ar. Hver veit, hvort andi mannanna fer upp á við. en
andi skepnunnar niður á við til jarðar? Þannig sá eg
að ekkert er betra til en að maðurinn gleðji sig við verk
sín, því að það er hlutdeild hans. Því að hver kemur
honum svo langt, að hann sjái það sem verður eftir hans
dag?« En nú er sá ljóður á margra þessara manna ráði,
að þeir geta ekki glatt sig við verk sín, þó að þeir þykist
vita, að það eitt sé hlutdeild þeirra. Þeira tekst ekki að láta
jarðnesk hugðarefni byrgja úti þrána eftir meiri full-
komnun, þeim fer eins og unglingum, sem eru orðnir
of stálpaðir fyrir barnaleikföng sín; þeir handfjatla þau
mcð hangandi licndi, en þeir verða ekki ánægðir fyr en
þeir fá beitt kröftum sínum að starfi hins fullorðna manns.
Helmingur hins mentaða heims eru þreyttir og leiðir menn.
En það er nokkur ástæða til þess að ætla, að það sé ekki-
þreyta ellinnar, ekki leiði ofreynslunnar, heldur æskunn-
ar. Það er ekki dauðinn, sem er að færast yfir, heldun-
kraftur fullorðinsáranna.