Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1919, Side 55

þarna, smávaxinn og faslaus, sem negldur við gólfið,
en hrærður í hjarta. Látleysi hans og hæverska varð
ekki sist til pess að gera hann mætan öllum. Hann
krafðist engra virðinga fyrir sjálfan sig, var það
jafnvel ógeðfelt að láta mikið á sér bera, því að
hann var altaf heldur óframfærinn. A 8. fundi espe-
rantista, sem haldinn var í Krakov, er 25 ár voru
liðin frá pví að fyrsta esperantóbókin kom út, not-
aði hann sér pað tækifæri til pess að afsaia sér þeim
xreg, að vera sjálíkjörinn höfðingi esperantista. aPessi
fundur er sá síðasti«, mælti hann, »er ég stend fyrir
framan j'ður. Hér eftir munuð pér ávalt sjá mig á
meðal j7ðar, ef ég get komið til j7ðar«. Og svo bætti
hann við: »Það er nauðsynlegt, að heimurinn viti,
að esperantó hafi að eins pá forustumenn, sem valdir
eru af frjálsum vilja, en engan æfinlegan meistara.
Nefnið mig nafni mínu, nefnið mig stofnanda máls-
ins eða hvað pér viljið, en ég bið yður að nefna
mig ekki framar meistara«. Esperantistar urðu ekki
við pessari beiðni og héldu áfram að kalla hann
»kara majstro«; en hann hélt fast við áform sitt, og
á eina esperantófundinum, sem haldinn var eftir
petta, kom hann að eins fram sem hver annar
óbrej7ttur fundarmaður og hafnaði öllum viðhafnar-
og virðingarmerkjum.
Vöxtur og viðgangur esperantós eftir aldamótin
hefir hlotið að vera Zamenhof mikið gleðiefni; en
ekki var pó gleðin alveg óblandin. Árið 1907 varð
klofningur í liði esperantista, er um tima dró tölu-
vert úr viðgangi þess. Hafði verið skorað á alþjóða-
samband vísindafélaganna að rannsaka uppástungur
pær, er fram höfðu komið um alþjóða aðstoðarmál,
og velja síðan það, sem bezt hentaði. En er pað
skoraðist undan pví, völdu peir, sem að áskoruninni
stóðu, sjálfir nefnd, er sat á rökstólum í Paris viku-
tíma í október 1907. Athugaði hún ýmsar uppástung-
ur, er fram höfðu komið, og gaf hverjum höfundi
(27)