Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1919, Page 114

Víða er t. d. fullt af tóptum, moldarrústum eldri
og yngri til og frá um túnið. Þessar rústir þarf að
pæla niður, slétta og tyrfa; pað er furða, að nokkur
maður skuli geta horft á slíkar rústir rétt hjá bænum;
pað lýsir svo miklum skorti á smekk og fegurðartil-
flnningu, og svo eru þessar rústir svo ömurleg auðn-
armerki innan um umbætur hins nýja tíma. Það yrði
miklu hlýlegra og ánægjulegra að horfa heim svo
víða, ef allar rústirnar væru horfnar og orðnar að
sléttum flötum. Og petta er fremur fljótlegt verk; má
oft gera það á haustin eða framan af vetri, þó eitt-
hvað sé farið að frjósa. Moldina má jafna í kring eða
nota í flög, þar sem grunt er á möl eða grjót; og
grjót í gömlum veggjum má altaf nota.
Annað, sem þarf að ganga fyrir flestu að laga á
fjölda bæja til sveita, eru vegir um tún eða heim að
bænum. Reyndar ætti það alveg að leggjast niður að
riðið sé heirn í hlað eða heim að bæjardyrum eins
og áður var títt: ætli komumenn eða gestir að standa
við verður annaðhvort, að sumrinu, að flytja hestana
um hæl út fyrir tún, eða svo sem víða tiðkast, binda
þá á hlaðinu, og er það altaf leiðinleg sjón, og hest-
um óholt; auk þess verður aldrei, meðan sá siður
helzt, unt að hafa hreinlegt á hlaði eða við bæi. Hitt
væri aftur hentugt að hafa rétt eða afgirt svæði bjá
túnhliði, og helzt hesthús þar nálægt, svo að komu-
menn gætu gert hvort þeir vildu, meðan þeir stæðu
við: slept hestunum, eða sett þá inn. En þó lögun yrði
nú í þessa átt er samt fyrst og fremst h.eimilisins
vegna alveg nauðsynlegt að hafa veg frá túnhliði
heim að bæ, og jafnvel víða gegnum túnið. Um liðna
tíð hefir víðast verið bjargast við hinar svo nefndu
traðir. Það þekkja þær víst flestir; færar, en þó við-
ast grýttar og þröngar um hásumarið; hálfófærar og
fram yflr það fyrir bleytu haust og vor, og sumstað-
ar í þeim alt að því sundpollar; en alófærar að vetr-
inum; þá fullar af snjó og krapi. Auk þessa verða