Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Side 51

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
145
fullu, svo og beztu farar- og samgöngutæki, nýjustu rot-
varnarmeðul og allar þær vélar, sem spöruðu tíma. En,
ef tala ætti blátt áfram, blandaðist honum ekki hugur
um, að rannsóknir, heilabrot og fræðikenningar vísinda-
mannanna væru mesta rugl.
Hann hafði andstyggð á orðinu „mannvinur“. Enginn
blátt áfram maður vildi valda öðru fólki þjáningum, allra
sizt sjálfum sér. Hann skyldi verða manna síðastur til
þess að gera það. En samt varð að taka tillit til liinna
skýru sannrevnda lífsins og vernda þægindi manna og
eignir tilblýðilega. Um þetta skrifaði liann víst oftar í
blöðin en um nokkurt annað mál, og vænt þólti honum,
er liann las í forustugreinum þeirra glepsur eins og þess-
ar úr ritsmíðum sjálfs sín: „Blátt áfram menn vilja ekki
leggja í þá liættu, sem volgursleg meðferð þessa máls
mundi alveg vafalaust liafa í för með sér,“ „og þegar á
allt er litið, eru það óbrotnu blátt áfram mennirnir, sem
við verðum að sækja til heilbrigða skoðun og skvnsamlegt
vit á þessu máli.“ Því að bann var ekki eins hræddur við
neitt i þessum heimi eins og það, að vera kallaður vipru-
vör. Ef hann sá grimmdaratferli fyrir augum sér, komst
hann við eins og hver annar maður, og lét ekki hjá líða að
lýsa vanþóknun sinni á þvi. Þær tilfinningar, sem þannig
vöknuðu lijá honum, voru alls ekki viðkvæmni, eftir hans
skoðun. En það, sem hann gat ekki þolað, var bitt, að fóllc
gerði veður út af grimmdarverkum, sem það kallaði svo,
og hann bafði ekki litið með sínum blátt áfram augum.
Hann var viss um, að það var viðkvæmni að reiðast slíku.
Sú viðkvæmni vakti ímyndunaraflið, og því vantreysti
bann meira en nokkru öðru. Vafalaust hefur það verið
einhver livöt innst í eðli hans, er sagði honum jafnan, að ef
hann þjáðist af einhverju öðru en þvi, sem snerti iiann
sjálfan persónulega, þá væri þjáning lians að nauðsynja-
lausu, en gæti hins vegar orðið til þess að hvetja forráða-
menn þjóðarinnar til þess háttar opinberra ráðstafana,
er draga kynnu úr þægindum sjálfs hans. En liann var
10