Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Blaðsíða 102

164
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
baki hennar, því að hún horfði heim að dyrum Alþingishússins, en
þaðan var þingmanna von. Þá gekk út forsætisráðherra íslands með
lífvörð um sig. Forsætisráðherra, sem ekki þorir út í sólskinið til
þegna sinna nema undir sterkri lögregluvernd. Hún dugði honum þó
ekki, íslenzkt hjarta sló í ungum barmi, þróttmikil hönd sló til hart,
því að hugir þúsundanna fylgdu högginu eftir. Það var táknrænt fyrir
tilfinningar fólksins, sem höfðu verið særðar þennan dag. Sál smáðrar
en stoltrar þjóðar fann sér miðil í þessari ungu, dagfarsprúðu og
skylduræknu skólastúlku.
Andstæðurnar, sem mættust við dyr Alþingis, Voru einkennandi fyrir
þá örlagastund, sem yfir þjóðina hafði runnið. Annars vegar æðsti
rnaður íslenzku ríkisstjórnarinnar, og þó svo smár, bundinn af erlendu
valdi, svarinn því gegn þjóð sinni, hins vegar skólastúlkan, æskan sjálf
óspillt og ósnortin af vélræði heimsins, dómur framtíðarinnar, von
íslands. Verknaðurinn sjálfur hverfur inn í þýðingu sína, tákn sitt.
Um ókomnar aldir mun þjóðin sjá þessa mynd: valdamann á völtum
stóli andspænis ímynd þeirrar þjóðar, sem ætlazt er til að hafi verið
heygð ofan í duftið, en þrátt fyrir umkomuleysið býr yfir mætti og
þori, sem leiftrar fram. íslenzkt hugrekki, íslenzk þrautseigja og ís-
lenzkur þjóðarmetnaður mun enn einu sinni standast sína raun.
íslenzkar konur, ung, íslenzk skólastúlka, sem ekki má að svo komnu
nafngreina, tók á sínar herðar byrðina af því að tjá það, sem í hug
fjöldans bjó — fordæmingu á óhappaverki, sem enginn veit enn til
hvers kann að leiða. Hún hefur setið í fangelsi og staðið fyrir rétti, en
þegar henni var sleppt var hún hyllt með blómum og öðrum gjöfum
og þakkað með þúsundum radda. Góðir og skynsamir foreldrar standa
vörð um hana, svo að þessi einstæði atburður trufli ekki nám hennar
og daglegt líf. En ég veit, að aðdáendur hennar munu biðja henni þess,
að hún með öllu lífi sínu megi standa við kinnhestinn, sem skipaði
henni á bekk með ágætustu og tilþrifamestu konum fslandssögunnar,
konum með afrekslund og hraðar hendur. Ég nefni hér: Auði Vésteins-
dóttur, Grundar-Helgu, Þórunni Jónsdóttur Arasonar og Olöfu ríku.
Það er ríkt í íslenzkri skapgerð að hefna illræðisverka þó að minni séu
en svo að taki til þjóðarinnar allrar og varði jafnvel líf hennar.
En eftir er enn yðvarr hlutur, íslenzkar konur. Þann dag, sem líf og
gæfa íslenzku þjóðarinnar, sjálfstæði hennar og frelsi, mál hennar og