Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Page 123

F'riðarþing menntamanna
Alþjóðaþing raenntamanna, til verndar íriði, var haldið í pólsku borginni
Breslau í lok ágústmánaðar s.l.
Til þingsins var boðað af undirbúningsnefnd, sem í áttu sæti franskir og pólsk-
ir vísindamenn og rithöfundar.
Frjálslynd blöð um heim allan birtu ítarlegar fréttir af þinginu og ályktunum
þess og lögðu áherzlu á þýðingu þess fyrir heimsfriðinn og samvinnu þjóðanna.
Afturhaldsblöðin, sem höfðu ætlað sér að reyna að þegja þingið í hel, neyddust
til þess að rjúfa þögnina, en, eins og við var að búast, fluttu þau rangar og
villandi fregnir af störfum þingsins en mögnuðu stórum þær fáu hjáróma raddir,
sem þar heyrðust.
Þingið sátu um fjögur hundruð fulltrúar frá öllum ríkjum Evrópu og mörgurn
löndum í Asíu og Afríku auk margra fulltrúa frá Bandaríkjunum. Afturhalds-
samar ríkisstjórnir nokkurra landa hindruðu, að þaðan kæmu fulltrúar. Svo var
t. d. um Ástralíu og flest ríki Ameríku þ. á m. Kanada.
Á þingi þessu voru saman komnir margir heimsfrægir vísindamenn, rithöfundar,
listamenn og skáld.
Vísindakonan Iréne Joliot-Curie, skáldið Paul Eluard, rithöfundurinn Maurice
Bedel og málarinn Picasso o. fl. frá Frakklandi. Meðal Bretanna voru: prófessor
Hewlett Johnson, dómprófastur í Kantaraborg; J. B. S. Haldane, lífefnafræðing-
ur; Martin, ritstjóri stórblaðsins New Statesman and Nation; I. Montagu, kvik-
myndaframleiðandi. Danska skáldið Martin Andersen-Nex0 var á þinginu og
þýzka skáldkonan Anna Seghers og yfirleitt ýmsir merkustu andans manna þeirra
landa, sem þarna áttu fulltrúa.
Á þinginu var greinilega sýnt fram á það, hve mikil hætta heimsfriði og menn-
ingu væri nú búin vegna drottnunarstefnu auðvaldsins. Margir þingmanna lýstu
greinilega því ástandi, sem nú væri í löndum þeim, sem þeir voru fulltrúar fyrir.
Mikla athygli vöktu t. d. ræður Þjóðverja, Kínverja og margra þingmanna ný-
lenduþjóðanna. Svo mikil eining og friðarvilji ríkti á þinginu, að ályktun sú,
er þar var gerð, var samþykkt með 371 atkvæði gegn 11, en 9 voru fjarverandi.
Fulltrúar flestra þjóða greiddu samhljóða atkvæði. Af 32 amerískum fulltrúum
greiddu 23 atkvæði með ályktuninni. Af Bretum voru 35 með en 7 á móti eða
fjarverandi við atkvæðagreiðsluna.
í ályktuninni er látin í ljós sú trú, að þjóðir heims ráði yfir nægilegu afli til
þess að vernda friðinn og menninguna fyrir nýjum fasisma. Hvatt er til þess að
stofna nefndir í öllum löndum og vinni þær að því að sameina menntamenn til
einhuga átaka í baráttunni fyrir varanlegu lýðræði, friði og framförum.