Tímarit Máls og menningar - 01.05.1953, Síða 35

KÍNVERSKA BYLTINGIN OG AIÞÝÐULÝÐVELDIÐ
25
mesta kapp á að fá fulltrúa fyrir sem allra flesta til þess að geta náð
góðri samvinnu við alla þjóðina. Utilokaðir frá pólitískum réttindum
voru einungis ákveðnir fylgismenn Kuo-min-tang stjómarinnar. Jafn-
vel Kínverjar, sem búsettir eru erlendis, fengu fulltrúa.
Eins og tekið hefur verið fram, er kosningafyrirkomulag til þessarar
ráðstefnu algerlega frábrugðið fyrirkomulaginu við kosningar til Al-
þingis Islendinga eða annarra sambærilegra þinga í vestrænum lýðræð-
isríkjum. Aftur á móti er það mjög líkt fyrirkomulaginu við kosningar
til þings Alþýðusambands íslands, en er þó á miklu breiðari grund-
velli. Það væri nokkurnveginn sambærilegt við kosningar til Alþýðu-
sambandsþings, ef öll félagssamtök í landinu ættu aðild að því, svo sem
B.S.R.B., kvenfélög, kvenréttindafélög, stúdentafélög og bændasamtök.
Stjórnmálaflokkarnir ættu líka að eiga aðild að því. Alls voru á ráð-
stefnunni fulltrúar fyrir 44 flokka og félagasamtök. Meginhluti kín-
versku þjóðarinnar átti því aðild að ráðstefnunni.
Ráðstefna þessi samdi í raun og veru stjórnarlög hins nýja kínverska
ríkis. Þar voru kommúnistar í yfirgnæfandi meirihluta og gátu því ein-
ir ráðið þar öllu. Þó lögðu þeir hið mesta kapp á, að allar stéttir,
flokkar og félagasamtök létu til sín taka og að tillit væri tekið til hags-
muna þeirra. Með því vildu þeir laða sem allra flesta til samvinnu við
stjórnina og reyna að tryggja sér vináttu þeirra með því að taka tillit
til þeirra. Stjórnarlögin eru kölluð „Allsherjar stefnuskrá hinnar fyrstu
pólitísku ráðgefandi ráðstefnu hinnar kínversku þjóðar“. Nafn þetta
eitt út af fyrir sig bendir til, að Kínverjar líti ekki á þessi stjórnarlög
sín sem ákvæði, er standa eigi um aldur og ævi, heldur sem nokkurs-
konar bráðabirgðarákvæði, sem aðeins eigi að gilda á þessu stigi þró-
unarinnar. í vestrænum löndum eru stjórnarlögin yfirleitt samin með
það fyrir augum, að þau geti staðið sem lengst óhögguð, og sums-
staðar þykir það goðgá að breyta gömlum stjórnarvenjum. Kínverskir
kommúnistar hugsa allt öðruvísi í þessum efnum. Þeir segja að í land-
inu ríki einskonar millibilsástand og að ekki sé hægt að setja reglur um
stjórn landsins langt fram í tímann, enda er það þeirra pólitíska tak-
mark að gerbreyta ásigkomulagi atvinnu- og stj órnarhátta á svo
skömmum tíma sem auðið verður. En hinsvegar hefur það venjulega
verið aðalhugsun vestrænna stjórnmálamanna og stjórnlagasmiða að
gera stj órnarlögin að vopni til þess að viðhalda ríkjandi stjórnar- og