Tímarit Máls og menningar - 01.12.1965, Qupperneq 11

Flett blöðum jarðsögunnai
sem huldi noröanverða Ameríku fyrir 20.000—10.000 árum. Elztu leifar
Indíána, sem mér er kunnugt um að fundizt hafa, eru tæplega 15.000 ára.
Um uppruna Indíána er fátt vitað.
Horfa þeir ekki með söknuði yfir sundið til brœðra sinna í vestri eða vita
þeir ekkert um byltinguna sem átt hefur sér stað í Síberíu?
Ekki veit ég það. Samgangur var milli Eskimóa á vestasta skaga Alaska og
í Austursíberíu allt fram að kalda stríði, þ. e. til 1948, en þá tók alveg fyrir
það.
Hvað voruð þið lengi við Beringshaf og livaðan fórslu þaðan?
Við vorum um þriggja mánaða skeið við Beringshaf. Þaðan fórum við til
Middleton-eyjar um 100 km undan suðurströnd Alaska. Sú eyja á sér ein-
kennilega sögu. Hún reis fyrst úr sjó fyrir um 5000 árum við jarðhræringar
og hefur síðan smám saman verið að rísa úr sæ, að vísu nokkuð rykkjótt.
í jarðskálftanum mikla á föstudaginn langa í fyrra reis hún um 3 m. Eyjan
er nú 35 m yfir sjó. Af þessu má sjá að jarðskálftar eru ekki eingöngu eyð-
ingarafl. Annars vorum við að líta þarna á fornar jökulminjar, sennilega
svipaðar að aldri og elztu jökulruðningslög á Tjörnesi, eða enn eldri. Frá
Middletoneyjum fórum við til Nome og þaðan til Fairbanks og tókum þátt í
alþjóðlegri jarðfræðiferð um miðhluta Alaska. Sú ferð var farin í sambandi
við alþjóðaþing jökultímajarðfræðinga sem háð var í Boulder í Colorado í
byrjun september.
Hvað er að frétta af þessu þingi jarðfrœðinga? Voru þar margir saman
komnir, og hver voru aðalverkefnin?
Á þessu þingi voru reyndar fleiri en jarðfræðingar, svo sem fornleifafræð-
ingar, dýrafræðingar og grasafræðingar, enda er þetta þing, sem var sjöunda
í röðinni, samkoma allra þeirra sem áhuga hafa á rannsóknum í jarðfræði
jökultímans, hvort sem viðkemur forsögu mannsins, útdauðra ullhærðra
mammúta eða útbreiðslu jökla. Alls voru þarna um 900 manns frá 43 þjóð-
löndum. Svo sem venja er á slíkum samkomum var haldinn þarna fjöldi er-
inda og komu þar fram ýmsar nýjungar.
Svo að við víkjum aftur heim, geturðu gert mér grein fyrir af liverju fs-
land er svo merkilegt jarðfrœðilega eða liggur eins og opin bók jyrir jarð-
frœðingum? Og úr því svo er, hvernig stendur þá á því að hér skuli ekki vera
nein jarðjrœðideild við Háskólann og enginn prófessor í jarðfrœði af þeim
hinum frœgu mönnum. Mér skilst að erlendir vísindamenn sem hingað
249