Tímarit Máls og menningar - 01.12.1965, Blaðsíða 57

Kalt stTÍfi
Hreggviður tók eftir því, að reiðskjóti hans hafði stigið í tauminn, svo
að hann stóð upp til að losa hann.
Þráinn stóð einnig upp, skimaði til fjárins og sagði, að ekki væri ástæða
til að doka lengur, féð færi sýnilega hið bezta með sig. Þeir stigu því á bak
og riðu greitt heimleiðis.
Hreggviður svaf fram eftir morgni, en síðan fylgdi Þráinn honum á hestum
út að Bugkoti í veg fyrir mjólkurhílinn.
Hreggviði varð ekkert meint af norðurferðinni, nema hvað hann var í
þreyttara lagi, eftir að hann kom heim. Missvefn og langar bílferðir áttu sinn
þátt í því, en aðalorsökin var þó það rót, sem heimsóknin til átthaganna hafði
komið á hug hans. Þessi upprifjun gamalla kynna veitti honum að einu leyt-
inu djúpa fró, en á hinn bóginn var eins og hann hefði verið hristur harka-
lega upp úr vanasljóleika. Heimsókn hans að Kamhi og samræður hans við
Þráin, æskuvin hans, höfðu kveikt óróleika í sál hans, sem ekki dvínaði,
þegar frá leið, heldur fremur hið gagnstæða. Ekki var það vegna þess, að
ræða Þráins hefði verið honum sérlega mikil nýjung. Flest sem vinur hans
sagði, hafði hann heyrt áður í ótal tilbrigðum, og hann var á því, að ef Þrá-
inn hefði komið í heimsókn til hans suður fyrir svo sem einu ári og lesið hon-
um lesturinn í stofunni hjá honum, þá hefði það naumast megnað að raska
sálarró hans til lengdar. En á þessum stað og þessari stundu voru skilningar-
vit hans, bæði í eiginlegri og óeiginlegri merkingu sagt, miklu næmari en ella,
og vandamál, sem hann hafði löngu lagt á hilluna óvandlega afgreidd, urðu
honum nú allt í einu að brennandi sáluhj álparatriði. Það nærði og óróleika
hans, að þau þjóðarvandamál, sem Þráinn hafði verið svo bölsýnn um, voru
daglega til umræðu á opinberum vettvangi og að deilur um þau fóru harðn-
andi. Vaxandi horfur voru á, að örlagaríkar ákvarðanir yrðu teknar innan
skamms. Mót vana sínum var Hreggviður áður en varði farinn að fylgjast
með deilunum af brennandi áhuga og jafnvel að gera sér ferðir til málsmet-
andi manna, sem hann þekkti, til að heyra álit þeirra. Víst var honum Ijóst,
að sú áreynsla, sem þetta amstur olli honum, mundi fremur flýta fyrir því
en hitt, að líkamskraftar hans fjöruðu út. Þó tók hann ekki það ráð að bægja
frá sér áhyggjunum og láta allt lönd og leið nema þann ærna vanda einan, sem
ekki varð umflúinn. Hann hélt ótrauður áfram að fylgjast með framvindu
þjóðmálanna frá degi til dags og rannsakaði af fullri einurð þær spurningar,
sem á hann leituðu um sjálfan hann, mat hans á samtíð sinni og þann hlut
295