Tímarit Máls og menningar - 01.12.1965, Blaðsíða 27

Kalt stríS
þroskaða raunsæis, höfSu skiliS ótrúlega litiS eflir. Því einkennilegra þótti
honuin, hve minningarnar frá æskuárunuin voru ferskar og líflegar. Og þeirra
var ekki langt aS leita. Þær komu af sjálfsdáSum, ef svo má segja, þyrptust
aS honum eins og gamlir og tryggir vinir, komnir um langan veg aS endur-
nýja forn kynni. Margar af þeim minningum, sem nii komu sjálfkrafa fram
í hugann, höfSu legiS í gleymsku í fjóra og fimm áratugi, og þó var sem hin
lönguliSnu atvik væru alveg ný af nálinni, nýrri en frá gærdeginum. Ósk, sem
dæmzt hafSi fánýt, þegar æviárunum fjölgaSi, rifjaSist nú allt í eínu upp og
yljaSi og vermdi og lífgaSi. Ásetningur, sem talinn var óraunhæflir, kom
aftur fram í hugann ásamt allri þeirri tilhlökkun og þeim glíinuskjálfta, er
honum hafSi fylgt. Athöfn reynslulítils ungmennis, enda misheppnuS, vakti
nú í huga gamals manns uppörvun og gleSi yfir því, aS sá, sem þar hafSi
staSiS aS verki, hafSi átt hugrekki lil aS tefla á tvær hættur, stórhug til aS
ætla sér sigur, þar sem erfitt var til vígs. HreggviSur hugleiddi þaS tneS nokk-
urri furSu, og þó ekki ónotalegri, aS nú þegar mest reyndi á, voru þaS hé-
gómamál úr æsku, sem helzt megnuSu aS veita honum sálarró og þor.
Þó aS HreggviSur gæfi lítt gaum aS umhverfi sínu innan horgarinnar, gat
horiS svo til, er hann var staddur úti á víSavangi — hann fór stundum í
gönguferSir um nágrenniS — aS liann nam staSar og lagSi hlustirnar viS
röddum náttúrunnar eSa dró djúpt aS sér angan, sem vorgolan bar aS vitum
hans. Einu sinni sem oftar var hann á kvöldgöngu og heyrSi þá hrossagauk
hneggja. Allt í einu fannst honum, aS hann hefSi aldrei heyrt í þessum fugli
áSur hér í nágrenni höfuSborgarinnar, aS minnsta kosti gat hann ekki niunaS
þaS. Hann staldraSi viS og hlustaSi eftir þessu titrandi hljóSi meS sinni sér-
kennilegu stígandi. HvaS eftir annaS heyrSi hann þetta undarlega hljóS. Þó
aS þaS sé ekki söngur í eiginlegum skilningi, framleiddur í raddhöndum og
höfSi, er þaS svo innilegt, svo hófstillt, hnitmiSaS, aS enginn ljóSasöngvari
gæti stillt lón sinn nákvæmar. Og í dalnum fyrir norSan hafSi hnegg hrossa-
gauksins veriS fagnaSarríkur söngur. ÞaS hoSaSi koniu sumarsins. 011 liret
voru aS haki og fram undan hlýir, sólríkir dagar. HreggviSur minntist nú
vorkvölda frá æskudögum. Regn var í lofti, hlý sunnangola, og hrossagauk-
urinn söng. Þá hafSi ungur maSur hlustaS vandlega eftir því, úr hvaSa átt
hljóSiS kæmi, því aS hrossagaukurinn er spáfugl. Hann boSar gæfu og gengi
eSa lánleysi og dauSa, allt eftir þvi, í hvaSa átt hann syngur. HreggviSur
rifjaSi upp fyrir sér vísuna um hrossagaukinn: I austri auSsgaukur, í suSri
sælugaukur . . . Hann lcunni hana ennþá, og áSur en hann vissi af, var hann
farinn aS athuga, í hvaSa átt gaukurinn syngi aS þessu sinni, en tók sig svo
265