Tímarit Máls og menningar - 01.12.1965, Blaðsíða 73

Kalt stríð
ræða af brennandi áhuga um eitt og annað, sem verða mundi eftir mánuði
eða misseri, fáein ár, sem sagt á tíma, þegar hann yrði ekki lengur í tölu lif-
enda. Það var eins og hann sæktist sérstaklega eftir að rýna inn í þá framtíð,
sem innan skamms yrði honum hulin.
Þegar hann hafði legið um það bil hálfan mánuð, fékk hann Ameríkubréf
frá dóttur sinni. Það var mjög ástúðlegt eins og vænta mátti. Hún harmaði
það sárlega að geta ekki heimsótt hann í veikindum hans, en hún var alltaf
með hugann hjá honum og mundi skrifa honum hráðurn aftur. Innan í hréf-
ið var lagt póstkort frá syni hennar sjö ára með svohljóðandi tilskrifi: „Dear
grandpapa on the faraway island. Mother is trying to teach me to say your
name, but I cannot, it is so difficult. My name is much easier. With love and
many greetings your grandson Harry.“
Eftir að Hreggviður fékk hréfið frá dóttur sinni, kom honum í hug, að
hann ætti að reyna að skrifa henni eitthvað af því, sem hann mundi hafa
skrafað um við hana, ef hún hefði verið hjá honum. Hann tók fljótlega til við
það og notaði einkum morgunstundirnar, þegar hann var óþreyttur.
Eftir nokkur inngangsorð sagði hann orðrétt: Ekki skal ég neita því, að
undanfarnir mánuðir eru húnir að vera mér erfiður tími, en reyndar líka
mjög lærdómsríkur. Það er eins og öll tilvera manns taki stakkaskiptum, allir
hlutir krefjast endurmats, þegar dauðinn ber einn góðan veðurdag óvænt að
dyrum. Það lætur kannski undarlega í eyrum, að dauðinn komi manni á
mínum aldri á óvart. En svona er það samt. Það er eitt einkenni vorra tíma,
að menn vilja forðast að hugsa um dauðann. Öll hugsun á að vera helguð
lífinu, meðan það er. En eitt af því, sem ég þykist hafa lært upp á síðkastið,
er það, að það er ekki hægt að hugsa um lífið nema að hafa um leið hlið-
sjón til dauðans.
Ég uppgötvaði sem sagt, gamall maður og með heilt ævistarf að baki, að
ég var með öllu vanbúinn að hlýða því kalli, sem vissast kemur alls í þessum
heimi. Það var gagnslaust fyrir mig að líta í kringum mig eftir styrk og leið-
beiningu, ég varð að leita til lönguliðinna tíma, þegar menn fundu nálægð
dauðans við hvert fótmál og það var ævilangt viðfangsefni að búa sig undir
að mæta honum.
Fomsögurnar urðu sem sagt athvarf mitt, þegar í nauðirnar rak, þær bók-
menntir, sem veittu mér staðbezt veganesti á uppvaxtarárunum, þó að ég
héldi illa á því. Og ég gerði mér ferð norður í átthagana.
Eins og þú getur skilið, er lífið mér ofarlega í huga, þegar ég er að kveðja
það, en alltaf um leið verður mér þá hugsað til dauðans og þess gildis, sem
311