Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Qupperneq 55

Trúarskáld
Dr. Gunnar Thoroddsen fyrrv. borgarstjóri og ráðherra og einnig móðir
hans frú María Claessen Thoroddsen, sögðu Valgarði söguna. Gunnar hafði
heyrt hana frá báðum foreldrum sínum, frú Maríu og Sigurði Thoroddsen, þá
landsverkfræðingi.
Þau hjónin, María Claessen Thoroddsen og Sigurður Thoroddsen, voru á
ferð með Einari Benediktssyni. Komu þau þá við að Stóra-Núpi og var tek-
ið með afbrigðum vel og með mikilli gestrisni af síra Valdimar Briem. Munu
umræður að öllum líkindum hafa verið líflegar og áhugaverðar. Á leiðinni frá
Stóra-Núpi til Reykjavíkur sagði Einar Benediktsson þeim hjónunum Sigurði
Thoroddsen og frú Maríu, að aldrei hefði hann séð jafnmikið eftir nokkrum
hlut á ævi sinni, eins og því að skrifa þessa svívirðilegu og ósanngjörnu
ádeilugrein um Biblíuljóð síra Valdimars Briem. Einar gat þess um leið að
persónuleiki og öll orðræða skáldsins hefði hrifið sig mjög. Rétt er að greina
frá annarri heimild, Bergi Pálssyni sýslumanns í Stykkishólmi, er tilfærði
sömu heimildir og fylgdi þar að Einari hefði verið fremur órótt til að byrja
með er þau komu inn á heimilið að Stóra-Núpi, líkt og unglingi sem hefur
gert eitthvað af sér.
Guðjón Friðriksson, sagnfræðingur, sem mun vera kunnugri æviferli Ein-
ars Benediktssonar en flestir aðrir menn, útvegaði mér góðfúslega, sendibréf
dagsett 9. 12. 1914, er síra Valdimar skrifaði Guðmundi Magnússyni, skáldi
(Jóni Trausta). Til gamans fer hér á eftir niðurlag sendibréfsins:
„Einar Benediktsson var hér á ferð í sumar. Barst það þá í tal, að hann hefði
enga ákveðna stöðu og væri því óvíst hvað ætti að skrifa hann. Eg sagði að það
væri nóg að skrifa hann „skáld“, en þá svaraði hann: „Eg er ekki skáld.“
Hvað megum við þá hinir segja?
Fyrirgefðu masið.
Með kærum kveðjum frá okkur og bestu ósk um fagra og farsæla framtíð,
frjósama að mörgum góðum stofnum.
Yðar ævarandi, Valdimar Briem.”
Guðjón Friðriksson sagði mér einnig frá því að megin tilgangur Einars Bene-
diktssonar að Stóra-Núpi í áðurnefndu ferðalagi, með Sigurði Thoroddsen,
landsvekfræðingi, hefði verið að semja við þá Stóra-Núps feðga um kaup á
vatnsréttindum er þeir áttu að Þjórsá, þar eð þeir höfðu þá eignast jörðina
Stóra-Núp og einnig jörðina Minna-Núp. Munu þeir hafa átt um það bil 6 km.
bakkaspildu að fljótinu á þeirri tíð. Sagði Guðjón mér að Einar hefði greitt
þeim góð árslaun biskups fyrir vatnsréttindin, eða 5000 kr. Var það talið rausn-
arlega af hendi reitt hjá Einari Benediktssyni á þeirri tíð. Auk greiðslu til ein-
stakra jarðeigenda voru þau vatnsréttindakaup mikil lyftistöng fyrir sveitar-
53