Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Page 60
Rósa B. Blöndals
Ég lít hvar hann sat við lampann hljótt,
Og las og skrifaði fram á nótt,
Þótt dvínaði löngum dagsins stundin
ei dapraðist sál né þreyttist mundin. . .
Og mannúðarríkt og hógvært hjarta,
Vér höfum í vændum framtíð bjarta.
Nú er svo komið, að þessi fagra mynd af Pétri biskupi er orðin mynd af síra
Valdimar sjálfum, - svipað og í hinni fögru sögu Hawthornes: Steinandlitið.
I þann tíð var sól og sumar í sál sóknarprestsins á Stóra-Núpi. Fjöldi Islend-
inga taldi Núpinn hádegisstað. Því kvað Matthías:
Völdin hefir Valdimar með vizku og prýði,
fram af Núpi fossa ljóðin,
fossinum undir stendur þjóðin.
Naumast kom þá út íslenzkt blað og því síður tímarit, er lét sig kristindóm
nokkru varða, án þess að flytja, jafnan á fyrstu síðu, ljóð eftir Valdimar Briem.
Má þar víða finna mikið af andlegu gulli. . .
Sjálfur segist séra Valdimar hafa kveðið Biblíuljóð sín á fimm árum. . .
Þótti útkoma Biblíuljóðanna tíðindum sæta í bókmenntaheimi Islendinga.
Þá komu frá hendi séra Valdimars 1898, Barnasálmar, 50 að tölu, hver öðrum
fegurri, einfaldari og andheitari. Ekkert íslenskt skáld hefir kveðið trúarljóð bet-
ur fyrir börn þjóðarinnar, en þar er kveðið af honum.
Nálægt 1906 kvað hann út af Fræðum Lúters, kristilegan barnalærdóm í ljóð-
um; . . . Taldi dr. Jón Helgason kverið ófært, en séra Magnús Helgason, kennslu-
fróður maður, kvað það kostum búið. Dr. Jón Bjarnason sagði um það, að ljóða-
gerðin væri auðskilin og auðlærð, „og enginn Islendingur yrki á jafn liðugu máli
sem hann.“(V.B.)
Ljóð úr Jobsbók, lítið kver, kom út 1908. . . I Jobsbók er V.B. norrænni en í
öðrum kveðskap sínum, . . . Bragarhættir og mál bera þar blæ hinna fornu bók-
mennta vorra, og minna eitthvað á Hávamál. -
Fyrir þessi og önnur ljóð, einkum sálmana, ann íslenskur almenningur séra
Valdimar hugástum. . . Sálin er auðug af ljósi og hlýhug. . . Hann kveður einnig
um Náð og Sannleika sem systkini; „Ein veit ég systkini svo indæl og blíð”. Yrk-
isefni hans er Guðs orð og kirkjan. Hann kennir og ver rétttrúnað.
En von hans spyr:
„Hvort dregur hann þá ei að landi seinna?
Hvað megnar ei hins almáttuga kraftur? . . .
Þrátt fyrir hrakninga Islendinga í ormasjó tímans, með efagirni og óeinlægni
innanborðs, munu Hallgrímur Pétursson, Matthías Jochumson og Valdimar Briem
ekki týnast.
Dómar manna um ljóðagerð V. B. urðu þó all misjafnir. Þórhallur Bjarnarson,
síðar biskup, lofaði mjög þá „alkunnu snilld, er auðkenndi ljóð hans.“ Dr. Jón
Bjarnason talaði um þau sem „skáldskaparlegt stórvirki og eitt af því, er ágætast
hefði komið fram í íslenzkum bókmenntum." Séra Friðrik J. Bergmann sagði:
58