Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Page 140

Gunnlaugur A. Jónsson
oss fætt“2 og „í dag er glatt í döprum hjörtum.“ Um áramót tók ég eftir að
sálmurinn „Nú árið er liðið“ var einnig eftir hann og raunar eru sálmar eftir
hann fluttir á öllum helstu hátíðardögum kirkjuársins.
Það leið langur tími þar til kynni mín af sr. Valdimar Briem urðu meiri
en þessi. Nú er mér Ijóst að hann er einhver merkasti kennimaður íslensku
kirkjunnar fyrr og síðar, „einn þeirra manna sem þúsund ára gömul íslensk
kristni á mest að þakka,“ svo vitnað sé í orð dr. Sigurbjörns Einarssonar bisk-
ups um sr. Valdimar. Þann sess hafa sálmar hans tryggt honum og skal þó ekki
gert lítið úr öllum öðrum verðleikum hans. En í langflestum guðsþjónustum
sem haldnar eru hér á landi er sunginn einhver af sálmum sr. Valdimars. Sr.
Heimir Steinsson hefur komist vel að orði um Valdimar er hann segir: „í sálm-
um sínum er séra Valdimar Briem öðru fremur fundvís kirkjunnar þjónn og
leggur söfnuðum landsins í hendur trúarljóð, er bregða birtu yfir guðsþjón-
ustuna árið um kring.“3
Fyrir réttum 50 árum stóð herra Sigurgeir Sigurðsson biskup hér í prédik-
unarstóli þessarar kirkju og minntist sr. Valdimars á hundrað ára afmæli hans.4
Komst Sigurgeir biskup meðal annars þannig að orði:
íslenska þjóðin hefir öll ástæðu til þess að minnast [sr. Valdimars] og þakka hon-
um þann fjársjóð, sem hann gaf henni. Hann hefir sungið sig inn í sál þjóðarinn-
ar með sálmum sínum. Ég hygg að þær séu færri íslensku guðsþjónusturnar þar
sem engir sálmar eru sungnir eptir Valdimar Briem. Sálmar hans hljóma tíðum í
öllum kirkjum landsins. Margur les þá sér til trúarstyrktar og huggunar í raun-
um. Við fyrstu helgiathöfnina í lífi barnsins, er það er til skírnar borið hljóma
þeir, er Guð faðir er beðinn að vera vörður þess og verndari og er út að gröfinni
er gengið og horft er yfir hafið — dauðans mikla haf — hljóma þeir einnig. En
hér í þessari kirkju, kirkjunni hans, er um fram alt ástæða til þess að minnast hans
í dag þegar eitt hundrað ár eru liðin frá fæðingu hans.
Öll eru þessi orð Sigurgeirs biskups enn í fullu gildi nú þegar 150 ár eru lið-
in frá fæðingu sr. Valdimars Briem og við komum hér saman í kirkjunni hans
til að minnast hans og þakka lífsstarfið sem hann vann.
2 Hér er raunar ekki um að ræða frumsaminn sálm sr. Valdimars heldur þýddan.
3 Heimir Steinsson, „Söngur íslenzku kirkjunnar." MorgunblaðiÖ 1. febrúar 1998, bls. 42.
4 Þessi prédikun Sigurgeirs biskups hefur ekki birst á prenti, en sonarsonur hans, dr. Pétur
Pétursson prófessor og núverandi rektor Skálholsskóla, færði mér þessa prédikun afa síns
að gjöf og kann ég honum bestu þakkir fyrir.
138