Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 148

Gunnlaugur A. Jónsson
í framandi landi mér finst eg sé hér
og fjötur mig þyngi.
Til Zíon þá heim kominn aftur eg er,
er öll von eg syngi.
Sennilega gerðist Valdimar hvergi eins persónulegur í þeim ljóðum sem hann
orti út af sálmum Saltarans og hér. Það dylst engum hversu sorg hans er mik-
il og söknuður hans sár. Hann hefur misst löngunina til að yrkja, svo er hann
„af harmslagi lostinn." En trúnni á endurfundi ástvinanna hefur hann ekki
glatað, eins og fram kemur í lokaerindinu.
Nokkur einkenni Davíðssálma sr. Valdimars
í sálmum þeim er sr. Valdimar yrkir út af sálmum Saltarans er hann yfirleitt
trúr meginboðskap þeirra sálma sem eru efniviður hans og fyrirmynd. Þó leyn-
ir sér ekki að kristin trúarviðhorf hans verða til þess að hann breytir víða eða
sneiðir hjá efni úr sálmum Gamla testamentisins sem honum finnst frekar gyð-
inglegt en kristið. Svo dæmi sé tekið þá sleppir hann í 46. sálmi alveg þeim
dráttum sálmsins sem bera með sér sérstakt svipmót Gamla testamentisins.
Þannig lætur hann „náð Guðs“ leysa „Drottin hersveitanna“ af hólmi í við-
kvæði sálmsins. Raunar kemur stefið „náð Guðs“ svo oft fyrir í sálmum Valdi-
mars að ekki er fjarri lagi að tala megi um það sem uppáhaldshugtak hans og
þarf það vissulega ekki að koma á óvart hjá lútherskum presti. Annað gott
dæmi er sálmur 88 þar sem upprisuboðskapur er kominn í stað þess vonleys-
is sem einkennir sálm Saltarans, en eins og kunnugt er fer lítið fyrir upprisu-
boðskap í Gamla testamentinu.12 Skemmtilegt dæmi um hvernig Valdimar
breytir atriðum sem bundin eru við aðstæður í Landinu helga er þegar borg-
armúrar Jerúsalem í S1 51 verða að „borgarmúrum í brjósti“ skáldsins í sálmi
Valdimars.
Ymsar aðrar kristlegar áherslur eða breytingar gera vart við sig í sálmum
sr. Valdimars. I þeim sálmum Saltarans sem hafa að geyma bölbænir gegn
óvinum fer hann mjög frjálslega með textann og sniðgengur alveg þau atriði
sem ekki falla að trú hans. Þannig hefur 58. sálmur Saltarans að geyma marg-
víslegar bölbænir og þar er fagnað yfir þeirri hefnd sem óvinirnir eiga í vænd-
um. Þessu breytir Valdimar í bæn til Guðs um að hann geri magnlausar marg-
12 Gunnlaugur A. Jónsson, „Upprisa í Gamla testamentinu?" Orðið. Rit Félags guðfrœðinema
35, 1999, bls. 27-44.
146