Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Qupperneq 151

Arnfríður Guðmundsdóttir:
Konurnar í Gamla testamentinu
Er hugsanlegt að þær eigi erindi við okkur?
Gagnrýni kvenguðfræðinga á undanförnum áratugum hefur beinst að tungu-
taki helgihaldsins, valdaskipulagi kirkjunnar, karlmiðlægum hugsunarhætti
kristinnar hefðar, en jafnframt að heilagri ritningu, sem að mati margra hef-
ur verið notuð til þess að réttlæta það misrétti sem konur hafa verið beittar í
skjóli eða jafnvel í nafni kristinnar trúar. I kristinni hefð er að finna mýmörg
dæmi um það hvernig ritningin hefur meðal annars verið notuð til þess að færa
rök fyrir því að konan sé lægra sett en karlinn innan sköpunarverksins; að upp-
haf syndarinnar sé að finna hjá konunni; að það sé vilji Guðs að konan þjá-
ist í barnsburðinum; að konunni beri að vera undirgefin eiginmanni sínum;
að konan skuli læra í kyrrþey og auk þess þegja á safnaðarsamkomum. Af
þessum dæmum má ráða að ritningin hefur átt sinn þátt í viðvarandi undir-
okun kvenna og þannig stutt áframhaldandi valdamisbeitingu feðraveldisins.
Vegna þess að textar ritningarinnar hafa um aldir verið notaðir gegn kon-
um, liggur ljóst fyrir að spyrja um merkingu þessara sömu texta í samtíman-
um. Hvaða merkingu hefur það að rifja upp texta Biblíunnar, sem fjalla um
konur? í þessari grein er ætlunin að skoða nokkra texta um konur í Gamla
testamentinu, í þeim tilgangi að sýna fram á að þessar sögur hafi jákvæðan
boðskap að flytja nútímakonum. Þrátt fyrir að kvenguðfræðingar hafi á síð-
ustu áratugum sett fram ólíkar hugmyndir um Biblíuna, um hlutverk hennar
og vald, sem og æskilega nálgun á textum hennar, þá eru þær sammála um
að textar Biblíunnar hafi ákveðinn boðskap að flytja konum á okkar tímum.
Hvort sem skoðuð er saga höfuðmæðranna í 1. Mósebók, eða sögur sem lýsa
hrottafengnu ofbeldi gegn konum úr öðrum bókum Gamla tesamentisins, þá
er í þessum sögum að finna frásögur af konum sem líkt og margar nútíma-
konur eru beittar misrétti sökum kynferðis síns. Við rifjum upp sögurnar um
Söru og Hagar og aðrar kvenpersónur Gamla testamentisins, til þess að minn-
ast formæðra okkar, en einnig til þess að finna til samsemdar með þeim í að-
stæðum okkar. Boðskapur Krists um afnám misréttis á grundvelli kyns, kyn-
ferðis, eða stéttar, gefur okkur nýja ásýnd á sögurnar og túlkun þeirra á liðn-
um öldum.
149