Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Side 158

Arnfríður Guðmundsdóttir
sem staðfesta fulla mennsku kvenna geti flokkast undir „orð Guðs“.24 Út frá
þessu telur Ruether að megi dæma um kennivald textans, en þessi „ytri“ mæli-
kvarði er ætíð í samræmi við hinn innri, sem er boðskapur ritningarinnar um
frelsi hinna undirokuðu.
Þá er komið að umfjöllun um einstaka texta, en fyrst örfá orð um konur
í þjóðfélagi Gyðinga.
Staða kvenna í Gamla testamentinu
Þegar skoðuð er staða kvenna á meðal Gyðinga til forna, eins og henni er lýst
í Gamla testamentinu, virðist hún að mörgu leyti vera hliðstæð stöðu kynsystra
þeirra í nágrannalöndunum.23 Konur voru eign karla (feðra eða eiginmanna)
og helsta hlutverk þeirra var að eignast syni, til þess að tryggja framtíð feðr-
anna í sonunum. Faðir gat selt dóttur sína í þrældóm eða hjónaband.26 Ef
stúlku var nauðgað, þurfti sá sem framið hafið ódæðisverkið að borga föður
hennar brúðarverð og síðan giftast henni. Var litið svo á að sá hinn sami hefði
valdið eignatjóni, þar sem stúlka sem ekki var hrein mey var ekki giftingar-
hæf (2M 22.16). Venjulega var um einkvæni að ræða, en þeir sem voru sér-
staklega vel settir gátu tekið sér fleiri en eina konu, meðal annars í þeim til-
gangi að eignast son. Það var síðan einungis á færi karlmannsins að slíta hjú-
skap (5M 24.1).27
Daglegt líf kvenna stjórnaðist í ríkum mæli af reglum sem í gildi voru um
blæðingar og barneignir.28 A meðan á blæðingum stóð var kona álitin óhrein,
og hver sá sem snerti hana, stól hennar eða rúm, var sömuleiðis talinn
óhreinn (3M 15.19nn). Konan var talin óhrein í sjö daga í kringum blæðing-
ar og ef hún hafði blæðingar utan reglulegs tíma þá skyldi hún talin óhrein
allan þann tíma er blæðingarnar stóðu yfir. Konan var einnig álitin óhrein eft-
ir barnsburð, í alls 7 daga eftir fæðingu sveinbarns en 14 daga eftir fæðingu
stúlkubarns. Að loknum svokölluðum hreinsunardögum, sem voru 33 dagar
24 í bók Ruether, Sexism and God-Talk, er hinu femíniska prinsipi lýst svo: „The critical principle
of feminist theology is the promotion of the full humanity of women. Whatever denies, dimin-
ishes, or distorts the full humanity of women, is, therefore, appraised as not redemptive.
Theologically speaking, whatever diminishes or denies the full humanity of women most be
presumed not to reflect the divine or an authentic relation to the divine, or to reflect the aut-
hentic nature of things, or to be the message or work of an authentic redeemer or a community
of redemption" (18-19).
25 Rose Sallberg Kam: Their Stories, Our Stories. Women of the Bible. 1995. New York: Cont-
inuum, 14.
26 Sama heimild, 15.
27 Sama heimild, 15.
28 Sama heimild, 14.
156