Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Qupperneq 235

Persóna Jesú í Tómasarguðpjalli
sálarainnar sé það sem manneskjan hljóti að sækjast eftir nú og um alla fram-
tíð. Riley bætir við að lærisveinarnir séu hvattir til að leita hvíldarinnar til að
verða ekki holdinu að bráð (logion 60). Heimur efnisins muni að sama skapi
renna sitt skeið (sbr. logion 111) en þeim sem lifa með honum sem lifir hafi
ekkert að óttast (sbr. logion 11).14
Frekari stuðning þessarar hugmyndar sér Riley í orðmæli Jesú um húsiÖ
sem Jesús heitir að steypa í glötun (logion 71). Hér eins og í Jóhannesarguð-
spjalli (Jh 2.19) talar Jesús sjálfur en ólíkt Jóhannesi þá er Jesús eyðilegging-
arhöndin eins og í samstofnaguðspjöllunum. Þá notar Tómas orðið hús en ekki
musteri og loks er þar ekki að finna andstæðu niðurrifsins eins og í kanón-
ísku guðspjöllunum heldur staðhæfingu sem gengur í berhögg við hana og
fullyrðir að aldrei skuli neinn endurreisa þetta hús. í Tómasi er engin tilvís-
un til þriggja daga. Líkingin um húsið er, að áliti Riley, vísvitandi breyting á
myndmáli musterisins þar sem húsið er líking fyrir bústað sálarinnar. Tómas
afneitar þannig upprisu holdsins sem á sér samhljómun í öðrum söfnuðum í
frumkristni eins og merkja má í Fyrra Korintubréfi (lKor 15). Deilur um lík-
amlega eða holdlega upprisu endurspeglast í birtingarsögum Lúkasar og Jó-
hannesar og ná hámarki á annarri öld e. Kr.15
Jesús mælti:
Ég mun <steypa> <þessu> húsi í glötun.
Mun enginn megna að endurreisa það [...]. Logion 71.
Loks bendir Riley á períkópuna um efa postulans Tómasar í Jóhannesarguð-
spjalli máli sínu til stuðnings (Jh 20.24-29). Hér sér Riley höfund Jóhannes-
arguðspjalls ávarpa fylgjendur Tómasar. Til að fá þá á sitt band notar Jóhann-
es einmitt persónu Tómasar. Hann gerir Tómas að efasemdarmanni um hinn
upprisna Jesú og lætur hann þreifa á Jesú þegar hann birtist lærisveinunum
til að sýna samfélaginu í kringum Tómas hvort tveggja að Jesús hafi risið upp
í holdinu og enn fremur að trúin sé leið til hjálpræðisins fremur en eitthvað
annað. Riley bendir á að þekkingin á orðum Jesú leiði til hjálpræðis í Tómasi
og megi líta á orð Jóhannesar um trúna út frá sömu gagnrýni og orð hans um
upprisuna. Þannig er í senn sýnt fram á að söfnuðir Tómasar og Jóhannesar
hafi vitað hvor af öðrum og staðið í deilum hvorir við aðra.16
14 Ibid., 142-144.
15 Ibid., 144-167.
16 Ibid., 108-137, 167-169.
233