Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Page 243

Persóna Jesú í Tómasarguðpjalli
fremur heldur en í hugsanlegum nýjum upplýsingum sem einstök apokrýf rit
kunni að geyma. Ennfremur leggur Robinson áherslu á að apokrýfar bækur
Nýja testamentisins frá Nag Hammadi sýni á ótvíræðan hátt hvernig gnostísk-
ar hreyfingar yfirtóku frásagnarefni engu síður en samræðuform til að nota
sem beinagrind að sínum eigin hugmyndum sem þannig var bætt við eldri
heimildir (t.d. Vitnisburðurinn um sannleikann).25
Einnig hér kynni að leynast lykillinn að nákvæmari skilningi á persónu
Jesú í hinum elstu hefðum hinna elstu heimilda sem geyma þessar perlur og
staka steina um manninn Jesú frá Nasaret. Af miklum ákafa hefir persónu Jesú
verið líkt við heimspekinga af flokki kýnikea vegna þjóðfélagsgagnrýninnar
og farvegar ræðu sinnar. En hvað ef þar birtist einungis kennarinn sem á sér
aldrei uppreisnar von fyrir sakir sinnar réttlátu gagnrýni á þjóðfélagslegt órétt-
læti og vonlaust sambúðarform og endalausa nautnahyggju almúgans? Spreng-
ir ekki slíkur meistari allar eftirvæntingar heimspeki götunnar svo ekki sé
talað um klassíska útgáfu hennar rétt eins og hugmyndir og túlkanir á per-
sónu Jesú út frá goðsögulegum líkingum Gamla testamentisins?
Og hvar skyldi hann finna hljómgrunn í dag þessi spaki maður sem ger-
ir mennskuna að veruleik lífsins og ekki þrotabúi haturs og mannlegrar illsku
sem getur ekki útrýmt glæpnum úr hjarta sér en finnur sér það til dundurs í
ellinni að hatast við börn guðsríkisins eða loka augunum fyrir örbirgð barns-
ins sem grætur á öskuhaugum allsnægtanna ellegar forsmáir athvarf konu á
bleikum bol - því allir eru svo uppteknir með sig?
Systur og bræður klausturhreyfinganna hafa allar götur leitast við að ger-
ast áheyrendur orða Jesú og taka þau alvarlega. f>essi alvara skilaði þessum
systkinum ávallt út á jaðar samfélagsins þar sem andleg íhugun og líkamleg
refsing hefir skilað heiminum bænum til Guðs og líknandi hjarta til heimsins
sem ávallt er sælla að þiggja en gefa.
En hvergi eru áheyrendur orðsins í dag meira áberandi heldur en í starfi
katólsku kirkjunnar í Mið- og Suður-Ameríku. Leitin að rödd hins sögulega
Jesú sem lægir tinda valdsins og einokunarinnar stendur upp úr rústum rjúk-
andi elds kirkjunnar þar sem heilagleikanum er stöðuglega ýtt til hliðar í mis-
kunnarlausu morðæði á nunnum og munkum og prestum sem staðið hafa upp
fyrir röddu hans sem hvergi átti höfði sínu að að halla í hinum elstu hefðum
sem um hann vitna en heldur áfram að varpa glæðum elds á þessa fordæmdu
25 James A. Robinson, „The Study of the Historical Jesus after Nag Hammadi,“ í Charles
W. Hedrick ritstj., The Historical Jestis and the Rejected Gospels, Semeia 44 (Atlanta, GA:
Scholars Press, 1988) 45-46. Texti Vitnisburðarins unt sannleikann [Testimony ofTruth
(IX,3)] er að finna í idem, The Nag Hamntadi Library, 448-459.
241