Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 257

Vér undirskrifaðir
lendinga í Vesturheimi var rækilega kynnt og sú góða reynsla sem þeim fannst
þegar hafa fengist af starfi þess.
Lárus var þá nýfluttur til Reykjavíkur og gaf út tímaritið Fríkirkjuna en
fyrsta tölublað þess kom út í janúar árið 1899. Einkunnarorð þess voru úr átt-
unda kafla Jóhannesarguðspjalls þar sem stendur: „Þér munuð þekkja sann-
leikann, og sannleikurinn mun gjöra yður frjálsa“. Sannleikurinn sem þetta
tímarit boðaði var að fagnaðarerindi kristinnar trúar ætti ekki samleið með
ríkiskirkjunni þó svo að hún fengi nafnið þjóðkirkja. Ritstjórinn hafði þaul-
hugsað þetta bæði út frá trúfræðinni og kirkjusögunni og segir í blaði sínu í
júlí árið 1899:
Þjóðfélagið og kristindómurinn eða ríkið og kirkjan, eru tvær hinar stærstu hug-
sjónir mannkynsins; þær eiga að standa hvor við hliðina á annari og styðja hvor
aðra, og gjöra það best á þann hátt, að hvor um sig fái að þróast samkvæmt rétt-
um eðlislögum sínum. En sé farið að tengja þær saman, t.a.m. með því að gjöra
kristna trú að skilyrði fyrir borgaralegum réttindum, þá liggja hinar skaðlegu af-
leiðingar af því í augum uppi og eru nógsamlega sannaðar af mannkynssögunni.
Afleiðingarnar eru óhjákvæmilega hræsni og vanakristindómur fyrir þá, sem ekki
eru vandir að trúnni, en missir þjóðlegra réttinda, ofsóknir og dauði fyrir þá, sem
ekki vilja gjöra sannfæringarlausa játningu.
Trúar- og samviskufrelsið er hin dýrmætasta eign hvers manns, gefin honum af
drottni sjálfum. En það hefur kostað mikið stríð og óteljandi manna blóð, að fá
þetta frelsi viðurkennt af ríkisvaldinu. Fyrst börðust kristnir menn fyrir trúarfrelsi
sínu og létu líf og eignir fyrir sannfæring sína; en svo komu þeir tímar að þeir
vildu svifta aðra menn þessu saman frelsi; kirkjan varð ofsækjandi vald, hið
mesta, sem fram hefur komið í heiminum.
í júnfheftinu árið 1900 dregur ritstjórinn saman í 10 atriði það sem honum
finnst að fríkirkjan hafi framyfir þjóðkirkjufyrirkomulagið og meðal þeirra
eru:
- Að Jesús Kristur hefur sagt: „mitt ríki er ekki af þessum heimi.“ Kirkjan er
ríki hans. Nú er kirkjan, sem þjóðkirkja að eins „ein skúffa í féhirslu ríkisins“
eða „ hin kristilega hlið ríkisins“ og er hún þá um leið orðin „af þessum heimi.“
- Þeir söfnuðir, sem guði hafa verið þóknanlegastir, hafa án efa verið hinir fyrstu
kristnu söfnuðir á postula og píslarvættistímanum. En þeir voru allir fríkirkju-
söfnuðir.
Fríkirkjan var vandað tímarit sem út kom að jafnaði mánaðarlega í þrjú og
hálft ár. Þar birti Lárus frumsamda og þýdda sálma og trúarljóð og greinar
um erlenda trúar- og kirkjuleiðtoga og hann tók virkan þátt í umræðu um guð-
fræði og kirkjumál m.a. um biblíugagnrýnina og frjálslyndu guðfræðina svo-
nefndnu sem Lárus hafði mikið við að athuga.
255